Projecten voortgezet onderwijs
Bekijk hier enkele voorbeelden van het werk dat wij doen in het voortgezet onderwijs.
Data benutten voor een vraagstuk uit jullie schoolpraktijk
Van onderbuikgevoel naar onderbouwde beslissing.
Als team, vakgroep op schoolleiding in het voortgezet onderwijs herken je het vast wel: soms heb je vragen of ronduit twijfels over bijvoorbeeld de onderwijsresultaten of de doorstroomcijfers van leerlingen. Vaak is sprake van een bepaald ‘onderbuikgevoel’.
Een voorbeeld: de examenresultaten vallen de laatste jaren tegen. En jij denkt: ‘We gaan veel te coulant om met vakadviezen. De leerlingen die tegen ons vakadvies in toch het vak kiezen in de bovenbouw halen vaker hun eindexamen niet. Daarom zijn onze examenresultaten steeds slechter geworden de afgelopen jaren’.
Maar hoe onderzoek je of dit gevoel klopt? En hoe je de situatie, indien nodig, kunt verbeteren? In de cursus Data in de School leer je hoe je deze data op een zinvolle manier analyseert én benut om je onderwijs te verbeteren.
Zo maak je als vakgroep, team of schoolleiding in het voortgezet onderwijs data-geïnformeerde beslissingen.
Eureka! Onderzoeksdidactiek in het vo
Onderwijsadvies & Training ondersteunt docenten in het hele land in het bijbrengen van onderzoeksvaardigheden bij hun leerlingen. Het handboek ‘Eureka! Didactiek voor leren onderzoeken in vwo én havo’ is daarbij voor docenten een heel handig houvast.
Onderzoeksvaardigheden zitten verweven in de kerndoelen en examenprogramma’s van een groot deel van de vakken in havo en vwo. Desondanks is het voor docenten best lastig om leerlingen deze vaardigheden in onderlinge samenhang en stapsgewijs bij te brengen. Goede afstemming tussen vakken en jaarlagen is een ware uitdaging voor scholen. Al meer dan tien jaar verzorgt O&T de 'Leergang Onderzoeksdidactiek op havo/vwo scholen'. Het helpt docenten zich hierin te bekwamen en met elkaar de basis te leggen voor een onderzoeksleerlijn.
Naast theoriegericht (pre-academisch) onderzoek, besteedt de leergang ook aandacht aan ontwerpgericht onderzoek. Dat is bij uitstek interessant en relevant voor leerlingen die voorsorteren op het hbo.
Als basis gebruik je het door ons ontwikkelde handboek ‘Eureka! Didactiek voor leren onderzoeken in vwo én havo’. De talrijke modellen en voorbeelden in het boek bieden een basis waar je in de leergang op voortbouwt. Ook voor het onderwerp 'Didactiek voor leren onderzoeken op havo en vwo' werkt O&T intensief samen met vele vo-scholen, schoolbesturen en scholennetwerken, waaronder ook de WON (Wetenschapsoriëntatie Nederland).
Leergang toetsexpertise op het Mundus College
Op het Mundus College in Amsterdam volgde een enthousiaste groep van twaalf docenten de leergang toetsexpertise. Na zes intensieve bijeenkomsten zijn zij op weg om echte toetsexperts te worden binnen de school. Samen namen zij de summatieve toetsing op school onder de loep, en leerden hoe ze de kwaliteit daarvan kunnen verbeteren. Als groep van toetsexperts kunnen zij voortaan advies geven aan de schoolleiding over het toetsbeleid. Zo wordt de kennis direct goed benut.
Flexuren op het dr. Aletta Jacobs College
Zoals veel scholen werkt het dr. Aletta Jacobs College uit Hoogezand met flexuren. Zij zien dat niet alle leerlingen goed uit de voeten kunnen met de mate van zelfstandigheid die van hen wordt gevraagd. Om docenten te helpen bij het ondersteunen van leerlingen, hebben wij een cursus op maat gemaakt. In deze cursus kijken docenten eerst vanuit de theorie op het gebied van zelfgestuurd leren naar de flexuren. Docenten ontwerpen daarna zelf een interventie om het zelfgestuurd leren van de leerlingen te ondersteunen, en testen die in de praktijk. Uiteindelijk worden alle interventies gebundeld tot een handreiking, zodat andere docenten hier inspiratie uit kunnen halen om zelf aan de slag te gaan met het ondersteunen van zelfgestuurd leren.
Datageïnformeerd werken op het Ir. Lely Lyceum
In 2020 hebben we een professionaliseringstraject gedaan met twaalf docenten van het Amsterdamse Ir. Lely Lyceum. Aan de hand van data zochten we antwoorden op vragen die leven bij hen op school. Na het bepalen van de vraagstukken maakten we er samen met de docenten onderzoekbare vragen van, en dachten we na over welke data nodig was om de vragen te beantwoorden. Zo onderzocht de vaksectie bèta het effect van de wiskunde zomerschool op leerlingen, waarbij ze resultaten vergeleken met die van leerlingen uit havo 4 en havo 5. Bij de analyse en interpretatie van de resultaten boden we ondersteuning door bijvoorbeeld naast groepsbijeenkomsten ook tussentijds feedback te geven op analyses en rapportages. Lees verder.
Rector’s League: gastcolleges op school
Een dinsdagochtend op een school in midden-Nederland. 120 leerlingen uit vwo 5 volgen gastcolleges van docenten van de UU. De een bespreekt of de Waddenzee zal verdrinken als de zeespiegel verder stijgt, een ander wat de consequenties zijn voor jongeren als ouders gaan scheiden. In het practicumlokaal kijken leerlingen met een microscoop wat leverweefsel onderscheidt van longweefsel. En in een vierde lokaal wordt besproken hoe (G)oud de Gouden Eeuw is. De leerlingen ervaren vandaag hoe het onderwijs er op de universiteit uit kan zien. Welke vaardigheden worden er van studenten verwacht, hoe worden ze uitgedaagd een onderzoekende houding aan te nemen en kritische vragen te stellen, en actualiteit te koppelen aan wat we weten uit wetenschappelijke theorieën. Meer informatie: uu.nl/rectorsleague.
Ondersteuning bij een toekomstbestendige onderzoeks- en ontwerpleerlijn
Docenten van CSG De Lage Waard in Papendrecht hebben een leerlijn ontwikkeld om havo- en vwo-leerlingen te leren onderzoeken en ontwerpen. De leerlijn bestaat uit onderzoeksopdrachten van brugklas tot examenjaar. In samenwerking met GLOBE Nederland hebben we een meerjarig scholingstraject gemaakt om de docenten hierbij te ondersteunen. De scholing richtte zich op het ontwikkelen van de leerlijn, en op het ontwikkelen van de competenties van de docenten. Als vervolgstap gaan we de docenten opleiden tot trainers, zodat zij zelf hun toekomstige collega’s kunnen coachen en bijscholen op het vlak van onderzoeksdidactiek. Zo helpen we de school om een toekomstbestendige onderzoeks- en ontwerpleerlijn te realiseren.
Werken in domeinen: Hoe differentieer je in opdrachten en werkvormen en hoe begeleid je leerlingen op maat?
Op het Markiezaat College, een mbo in Bergen op Zoom, hebben we in 2019-2020 een traject begeleid dat gericht is op het werken in domeinen. Hoe differentieer je in opdrachten en werkvormen en hoe begeleid je leerlingen op maat? Het traject is gestart met het in kaart brengen van de startsituatie, door gesprekken met docenten, analyse van het materiaal en lesobservaties. Op basis daarvan hebben we een training voor docenten ingericht over differentiëren, de dagstructuur, activerende didactiek en feedback. Vervolgens zijn de docenten gebeeldcoacht. Dat wil zeggen dat er video-opnames zijn gemaakt van de lessen, waaruit de docenten zelf vervolgens een aantal fragmenten selecteerden. In een intervisiesessie, onder begeleiding van een gecertificeerd beeldcoach van O&T, hebben de docenten hun eigen en elkaars fragmenten geanalyseerd en hier sterke punten en verbeterpunten uit gehaald.
Onderwijskansen van Utrechtse leerlingen
Rapportages van de Inspectie van het Onderwijs en de OECD lieten in 2016 zien dat verschillen in onderwijskansen in het Nederlandse onderwijs toenemen. Daarom ontving O&T in 2017 een subsidie van de gemeente Utrecht om de onderwijskansen van Utrechtse leerlingen in kaart te brengen. Negen onderwijsadviseurs van O&T gingen (samen met Oberon Onderzoek & Advies en SEO) met dit vraagstuk aan de slag. Op basis van o.a. een literatuurstudie, data-analyse en diepte-interviews formuleerden zij diverse aanbevelingen over hoe eventuele verschillen in onderwijskansen in Utrecht verkleind kunnen worden. De aanbevelingen zijn meegenomen in de nieuwe Utrechtse Onderwijsagenda 2019-2022.
Professionalisering en advies
Bekijk ons professionaliseringsaanbod voor het voortgezet onderwijs.