Aan de slag met Lesson Study op je school

Samen met je collega’s een les ontwerpen en je leerlingen observeren, om zo meer te weten te komen over het leren van je leerlingen. Dat is de kern van Lesson Study. Maar hoe pak je dit gestructureerd aan, en wie heeft welke rol tijdens het uitvoeren van een Lesson Study-cyclus?

Karin van Look en Willemijn Schot onderzochten welke randvoorwaarden bevorderend of juist belemmerend zijn bij het uitvoeren van Lesson Study in het basisonderwijs. Ze schreven praktische aanbevelingen voor zowel het Lesson Study team, procesbegeleiders als schoolleiders. Ook maakten ze een interactieve handreiking, waarmee je zelf aan de slag kunt met Lesson Study.

Onderzoek

Om te onderzoeken welke randvoorwaarden bevorderend of belemmerend zijn voor het uitvoeren van Lesson Study, ontwierpen Karin en Willemijn een training waarmee ze op zeven scholen procesbegeleiders hebben opgeleid. Bij een aantal bijeenkomsten sloten ook de schoolleiders aan, om uitwisseling te bevorderen. De procesbegeleiders begeleidden vervolgens een Lesson Study op hun eigen school.

Door interviews te houden met de schoolleider, de procesbegeleider en leerkrachten uit het Lesson Study team, konden ze beschrijven hoe het proces ondersteund werd door de schoolleider en de procesbegeleider, en aan welke randvoorwaarden voldaan moest worden om Lesson Study goed uit te kunnen voeren.

Resultaten

Zowel de schoolleider als de procesbegeleider zijn cruciaal om Lesson Study uit te voeren. Het is bevorderend als de schoolleider en de procesbegeleider samen afstemmen, zodat het onderwerp van de Lesson Study past bij de doelstellingen van de school. Het is daarbij belangrijk dat het Lesson Study team voldoende ruimte krijgt om binnen de kaders zelf het onderzoeksdoel te formuleren.

Wanneer de schoolleider fungeert als sparringpartner voor de procesbegeleider en meehelpt met de organisatie van de LS-cyclus, bleken de procesbegeleiders dit als steun te ervaren.

De schoolleider speelt ook een belangrijke rol in het delen van kennis met de rest van de school. Dit geldt zowel voor kennisdeling over de inhoudelijke opbrengsten als over het proces. Schoolleiders hopen hiermee draagvlak te creëren om Lesson Study duurzaam te implementeren. Het kan helpen om klein te beginnen met een groep enthousiaste mensen die hun succeservaringen kunnen delen.

Voor de procesbegeleider is het van belang om goed te weten welke stappen zij met het Lesson Study team gaat doorlopen en waarom. Het bleek dat wanneer deze kennis ontbrak, het voor het team niet duidelijk was waarom ze dingen deden, en werd aangegeven dat zij er te weinig uithaalden.

Tijdens de bijeenkomsten met het Lesson Study team heeft de procesbegeleider een grote rol. Belangrijke elementen hierbij zijn het goed voor ogen houden van het doel en de inhoud van elke bijeenkomst en het bewaken van de tijd. Dit werd soms als lastig ervaren doordat procesbegeleiders een dubbelrol ervaarden omdat ze zowel actief meededen met de inhoud van de bijeenkomst, als het proces stuurden.

Alle aanbevelingen op een rij

De ervaringen van de schoolleiders, procesbegeleiders en Lesson Study teams die meededen aan het onderzoek, leiden samenvattend tot onderstaande aanbevelingen.

Handreiking

De resultaten en aanbevelingen van het onderzoek zijn ook samengevat in een praktische handreiking. Deze handreiking bestaat uit acht stappen, die je als leraar op weg helpen om een Lesson Study uit te voeren. Ook de verschillende rollen en taken bij het uitvoeren van een cyclus komen aan bod. Download de handreiking.

Eindrapport

Wil je meer lezen? Download dan het volledige eindrapport

Het onderzoek is gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek.

Auteurs

• 

  dr. Willemijn Schot

  Onderwijskundig adviseur/trainer

  E-mail: w.d.schot@uu.nl

  Telefoonnummer: 06 24 596 068
• 

  C.J. (Karin) van Look MSc

  Onderwijskundig adviseur/trainer

  E-mail: c.j.vanlook@uu.nl

  Telefoonnummer: 06 19 943 014