Veelgestelde vragen verkiezingen
Staat je vraag er niet bij? Neem dan contact op met de kiescommissie van jouw faculteit of dienst (zie ook www.uu.nl/verkiezingen)
Kiescommissie
In het kiesreglement van jouw raad staat wat de verantwoordelijkheden zijn van de Kiescommissie en hoe die is en wordt samengesteld. Het kiesreglement staat op de webpagina van jouw raad en is ook verkrijgbaar via jouw kiescommissie.
Formeel kan dat wel, het reglement bevat hier geen bepalingen over. Wel is het de vraag of dat een goed idee is in verband met het voorkomen van (schijn van) belangenverstrengeling.
Kiesreglement
Het is belangrijk dat er eerlijke verkiezingen plaatsvinden. De spelregels daarvoor liggen vast in het kiesreglement. De kiesreglementen van de UU zijn zoveel mogelijk opgesteld naar analogie met de Kieswet. Immers, de Kieswet regelt de landelijke verkiezingen voor de politiek en is daarmee een beproefde regeling.
Elk medezeggenschapsorgaan heeft een eigen kiesreglement, dat wordt vastgesteld door de bestuurder van het betreffende organisatieonderdeel met instemming van de medezeggenschap. Wel heeft het College van Bestuur met instemming van de Universiteitsraad een richtlijn opgesteld, zodat de verschillende kiesreglementen zoveel mogelijk op elkaar lijken en universiteitsbreed zoveel mogelijk dezelfde afspraken gelden. Per organisatieonderdeel is het binnen dat model mogelijk om een aantal keuzes te maken, bijvoorbeeld over hoe je omgaat met vacatures. Die keuzes worden dan dus gemaakt door de betreffende bestuurder, met instemming van de medezeggenschap.
Kiesregisters en kiesgerechtigdheid
De peildatum voor de kiesregisters is 1 maart. Daarna worden de registers binnen vijf werkdagen vastgesteld door de betreffende kiescommissies.
Ja dat kan, graag zelfs. Je ontvangt voor half maart een mail waarmee je meteen online kunt controleren of je zelf in het register staat. Je kunt daarnaast ook contact opnemen met jouw kiescommissie, je kunt bij hen het hele register inzien.
Dat kan of een fout zijn, of je bent niet kiesgerechtigd. Je kunt in het reglement zien wat de voorwaarden voor kiesgerechtigdheid zijn. Groepen die hier niet onder vallen zijn bijvoorbeeld:
- Extraneï en cursisten van niet-bekostigde opleidingen, bijvoorbeeld Post Academisch Onderwijs- en contractonderwijs, privaat-gefinancierde masters en premasters. De medezeggenschap in de wet beperkt zich tot de bekostigde opleidingen, dus alleen studenten van een bekostigde opleiding komen in aanmerking voor het kiesrecht.
- Student-assistenten staan niet in de medewerkerskiesregisters (N.B.: wel bij de dienstraden). Bij de UR of de faculteitsraden/ opleidingscommissies zijn zij immers al kiesgerechtigd voor de studentengeleding.
- Alleen medewerkers met een dienstverband (arbeidsovereenkomst) met de UU zijn kiesgerechtigd. Dat betekent dat bijvoorbeeld uitzendkrachten of gedetacheerden die een arbeidsovereenkomst bij een andere organisatie hebben, of zzp-ers die helemaal geen arbeidsovereenkomst met de UU hebben (maar een overeenkomst van opdracht), niet kiesgerechtigd zijn. Dit geldt ook voor personen die een gastvrijheidsovereenkomst hebben. Medewerkers met een nuluren contract hebben wel een arbeidsovereenkomst, en zijn daarmee dus kiesgerechtigd (mits zij aan de overige voorwaarden – denk aan peildatum – voldoen).
Dan kun je bezwaar maken bij de kiescommissie tot en met de periode van kandidaatstelling (zie ook het reglement). Het kan zijn dat je niet kiesgerechtigd bent, maar ook dat er een foutje is gemaakt. In het laatste geval word je alsnog toegevoegd aan het kiesregister.
- Sinds 2020 hebben collegegeldvrijbesturenden (ogv art. 7.47a en art. 7.51e WHW), zonder inschrijving bij de UU, evenals de collegegeldbesturenden met inschrijving bij de UU kiesrecht. Dit staat expliciet vermeld in het kiesreglement.
- Naast medewerkers en studenten hebben ook promovendi met een externe beurs kiesrecht net als promovendi die wel een arbeidsovereenkomst met de UU hebben. Dit staat expliciet vermeld in het kiesreglement.
Kandidaatstelling - algemeen
Kijk hiervoor eerst in je kiesreglement én op het door de kiescommissie vastgestelde tijdschema. De kandidaatstellingsperiode dient uiterlijk 6 weken voor de start van de kandidaatstellingsperiode (veelal direct na vaststelling kiesregisters begin maart) bekendgemaakt worden (dat is dan ongeveer half januari). De kiescommissie van de betreffende raad is verantwoordelijk voor deze aankondiging.
Dat kan, maar daar is wel wat voor nodig. Indien een faculteit of dienst de kandidaatstelling wil verlengen kan dit alleen na besluit van de decaan/directeur tot verlenging van de kandidaatstellingperiode met instemming van het betreffende medezeggenschapsorgaan (immers: afwijking van het kiesreglement) en in afstemming met CvB (immers: dit wijkt af van de richtlijn: het kiesreglement voorziet in een periode voor kandidaatstelling). Indien nodig dient de Kiescommissie daarnaast ook te besluiten tot vaststellen van een nieuwe periode voor de stemming. Dat heeft dan wel als gevolg dat het organisatieonderdeel zelf het een en ander dient te organiseren (denk bijvoorbeeld aan de stemapplicatie).
Ja dat moet, bij elke verkiezing van de betreffende geleding wordt de hele geleding opnieuw verkozen. Bij studenten is de zittingsperiode één jaar, bij medewerkers twee jaar.
Jazeker. Iedereen kan een eigen kandidatenlijst indienen, al dan niet met meerdere kandidaten. Aansluiten bij een bestaande lijst kan ook.
Ja dat kan. Voor de herkenbaarheid is het zelfs gunstig om als bijvoorbeeld Partij Groen mee te doen bij verkiezingen van verschillende faculteiten/districten/geledingen. Wel kun je je natuurlijk alleen verkiesbaar stellen voor een raad (of geleding/district) waarvoor je zelf ook kiesgerechtigd bent.
Kan een lijst bij nieuwe verkiezingen zijn naam veranderen?
Meestal wel, dit volgt uit artikel H4 lid 8 van de Kieswet. Dit artikel bepaalt namelijk dat ondersteunende handtekeningen zijn niet nodig zijn als, kort gezegd, aan de lijst met dezelfde naam tijdens de vorige verkiezingen een of meer zetels zijn toegekend. Ondersteunende handtekeningen bij een nieuwe naam zijn ook niet nodig als:
- de nieuwe naam de samenvoeging van de namen van twee of meer lijsten betreft, maar alleen als aan één van de lijsten tijdens de vorige verkiezingen één of meer zetels zijn toegekend
- het de samenvoeging van twee lijsten betreft die als één lijst onder een nieuwe naam deelnemen aan de verkiezingen, maar alleen als aan elk van de lijsten tijdens de vorige verkiezingen één of meer zetels zijn toegekend.
Kandidaatstelling - lijsten indienen
Dit kun je vinden in het kiesreglement. Je dient een lijst in bij de kiescommissie van de betreffende raad. Deze kiescommissie zorgt voor duidelijke informatie over vorm en procedure via de pagina www.uu.nl/verkiezingen. Hier zijn ook de betreffende formulieren te vinden.
Liever digitaal, dat maakt het voor de ondersteunende organisatie een stuk makkelijker. Je kunt de kandidaatstellingslijsten uiterlijk op de laatste dag van de kandidaatstellingsperiode indienen bij de kiescommissie van de betreffende raad.
Nee dat kan niet, tenzij er een fout is gemaakt. Tijdens de periode van kandidaatstelling kun je bezwaar maken tegen de vaststelling van het kiesregister. Zie dan elders in deze lijst met FAQ’s bij de vraag “Wat kan ik doen als ik niet in het kiesregister sta?”.
Het is aan de kandidaten zelf om de lijstvolgorde te bepalen.
Hierover is niets vastgelegd in de reglementen, dit is aan de kiescommissie. Bij de U-raad nemen oud-raadsleden van een partij deze taak regelmatig op zich. Het gaat er natuurlijk om dat je wel zeker moet weten dat het geen grap is, maar dat het een echte lijst betreft.
Nee, als een lijst in het voorafgaande jaar al in de betreffende raad was vertegenwoordigd, dan hoeft deze lijst geen ondersteunende handtekeningen op te halen. Dit volgt uit de Kieswet, die bepaalt (H 4 lid 8) dat schriftelijke verklaringen van kiezers, dat zij de lijst ondersteunen, alleen zijn vereist voor partijen die nog geen zitting hebben in het vertegenwoordigend orgaan waarvoor de verkiezing wordt gehouden.
In principe niet. Na de deadline voor indienen van de kandidatenlijsten worden deze gecontroleerd door de kiescommissie van de betreffende raad. De kiescommissie kijkt dan of er fouten zijn en of en, zo ja, wanneer die hersteld mogen worden.
Tijdens de herstelperiode (gedurende drie werkdagen na in kennisstelling van een verzuim door de kiescommissie) kunnen de volgende verzuimen worden hersteld:
- Verkeerd weergegeven naam kandidaat, lijst, district, geleding
- Verkeerd weergegeven solis-ID
- Ontbrekende handtekeningen
- Ontbrekende instemmingsformulieren
- Ontbrekende ondersteuningsformulieren
Onderstaande zaken zijn niet herstelbaar:
- Lijstvolgorde
- Een niet-kiesgerechtigde kandidaat kan niet vervangen worden door een nieuwe kandidaat. De niet-kiesgerechtigde kandidaat wordt van de lijst gehaald (en dus niet vervangen).
Ja, als je je opnieuw kandidaat wil stellen moet opnieuw een verklaring van instemming van de beursverstrekker ingediend worden. De reden is dat je voor een nieuwe periode van twee jaar in de FR zou kunnen komen, wat gevolgen kan hebben voor het onderzoek dat wordt gefinancierd door de beursverstrekker.
Verkiezingen
We hopen van wel natuurlijk, dat betekent dat zich ruim voldoende kandidaten hebben gemeld. Maar als er precies even veel kandidaten zijn als (of minder kandidaten zijn dan) zetels dan vinden er geen verkiezingen plaats.
Nee, dit wordt bepaald door de uitslag van de verkiezingen. Kijk hiervoor ook in het kiesreglement. Bij meer kandidaten (in dit geval vijf) dan zetels (in dit geval vier) vindt een stemming plaats. Het is aan de kiezers om te bepalen op welke kandidaten zij stemmen (mogelijk haalt kandidaat 5 de kiesdrempel en wordt verkozen boven bijvoorbeeld kandidaat 1 of 2).
Nee dit kan niet. Elke kandidaat heeft een onherroepelijke verklaring ondertekend dat hij/zij zich kandidaat heeft gesteld voor een raad. Alle correct gestelde kandidaten doen dus mee aan de verkiezingen. Wat wel kan, is dat een verkozen kandidaat toch geen zitting neemt in de raad. Dan krijg je eigenlijk meteen een vacature, die dan volgens het kiesreglement ingevuld dient te worden door de kiescommissie. Dat is jammer, omdat dit in praktijk toch veel voorkomt. Maar je kunt als kiescommissie weinig anders doen dan het goede gesprek voeren met de kandidaten en ze wijzen op de geest van de regelgeving (kiezersbedrog).
Jawel, het actief kiesrecht (dus het stemmen) gaat over de grenzen van de districten, je kunt je stem dus wel uitbrengen maar alleen op een kandidaat van een ander district. Dit geldt wel alleen voor je eigen raad of de universiteitsraad. Je kunt natuurlijk geen stem uitbrengen voor een andere faculteit of dienst.
Stembiljet
De reglementen bepalen hier niets over. Het is dan ook aan de betreffende kiescommissies vanuit hun verantwoordelijkheid voor de organisatie van de verkiezingen om een volgorde te bepalen van de lijsten op het stembiljet (bijv. op volgorde van indiening, alfabetisch, gebaseerd op uitslag vorige verkiezingen, loting of random).
Vacatures
In het kiesreglement van jouw raad staat precies hoe dit wordt opgelost. Het kiesreglement staat op de webpagina van jouw raad en is ook verkrijgbaar via jouw kiescommissie.
Ja, maar alleen onder bepaalde voorwaarden en alleen voor de personeelsgeleding in het jaar dat er geen reguliere verkiezingen zijn voor de personeelsgeleding (alleen voor de studentengeleding want die zijn er jaarlijks). Kijk hiervoor in het reglement, maar van belang is bijvoorbeeld dat er op de lijsten van de zittende raadsleden geen beschikbare kandidaten meer zijn. De kiescommissie moet dit op tijd (uiterlijk bij de aankondiging van de kandidaatstelling) aangeven. Bij studentleden bestaat geen optie voor tussentijdse kandidaatstelling, voor deze geleding zijn er immers jaarlijks verkiezingen.
Als een vacature niet meer volgens het reglement vervuld kan worden omdat er geen beschikbare kandidaten meer zijn en er ook geen tussentijdse verkiezingen meer kunnen worden uitgeroepen dan kan iemand eventueel zonder stemrecht worden toegevoegd in overleg tussen decaan/directeur en de raad. Het stemrecht ontbreekt omdat deze persoon niet democratisch is verkozen. Maar de toegevoegde persoon kan wel ‘met adviserende stem’ deelnemen aan de vergaderingen (dit is overigens iets anders dan het formele adviesrecht van de raad). N.B. dit betekent nog steeds dat er een onvolledige raad is, immers niet de volledige raad is democratisch gelegitimeerd. Het is dan ook niet wenselijk om deze situatie langer dan nodig te laten voortbestaan. Het CSb adviseert dringend om gebruik te maken van de optie tot tussentijdse verkiezingen als dat aan de orde is.
In het kiesreglement van jouw raad staat dit preices: De zittingstermijn van de tussentijds gekozen kandidaat eindigt gelijktijdig met die van de regulier gekozen kandidaten.
De reglementen voorzien daar niet in. Informeel adviseren we dan dat het het betreffende raadslid en diens tijdelijke vervanger (daarbij wordt eerst gekeken of de betreffende kandidatenlijst nog beschikbare kandidaten heeft, die worden benaderd op volgorde van de lijst) vrij staat om een soort “gentleman’s agreement” te sluiten voor als het aftredende lid weer wil aantreden. Echter, dat is niet afdwingbaar. De situatie kan dus ontstaan dat het vervangende lid weigert op te zeggen op het moment dat het oorspronkelijke lid wenst terug te keren.