Open access beleid en strategie
De Universiteit Utrecht zet in haar strategisch plan in op Open Science, waarin een optimale wisselwerking plaatsvindt tussen maatschappij en wetenschap. Open Science is onlosmakelijk verbonden met open access; open beschikbaarheid van onderzoeksresultaten. Op deze pagina vind je informatie over beleid en strategie rondom open access van de Universiteit Utrecht en op landelijk niveau.
Open access beleid Universiteit Utrecht
De Universiteit Utrecht streeft naar een publicatieklimaat waarin wetenschappelijke auteurs volledig open access (OA) publiceren. Het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht heeft om deze ambitie te realiseren in 2022 een OA-beleid aangenomen. In de samenvatting van het open access beleid vind je een overzicht van de beleidsinstrumenten die de UU inzet om de open access ambities te bereiken.
Door de beschikbaarheid van onderzoeksresultaten te vergroten, neemt transparantie, toepasbaarheid en de kans op hergebruik van deze resultaten toe. Bovendien komt dit de (maatschappelijke) impact van onderzoek ten goede. De universiteit wil zo snel mogelijk bewegen naar 100% open access voor academische publicaties. Dit past binnen de ambities op het gebied van Open Science. Een ander doel van dit OA-beleid is het beheersbaar houden van de kosten voor open access publiceren.
Centraal in het open access beleid
Centraal in het open access beleid staat dat onderzoekers aan de Universiteit Utrecht worden geacht al hun publicaties (artikelen, boekhoofdstukken en boeken) open access te maken onder een open licentie, voor zover de instrumenten die de UU biedt voor open access publicatie daar op dat moment in voorzien.
Daarbij gelden de volgende uitgangspunten voor wetenschappelijke publicaties:
- Ze worden onder een open licentie gedeeld. Deze licentie geeft aan welke voorwaarden er gelden voor verspreiding van de publicatie. Hieronder valt ook het behoud van het auteursrecht door de auteur of instelling.
- Ze zijn open beschikbaar voor computationele analyse, voor algoritmische en machine learning toepassingen.
Dit zijn de routes om open access te publiceren:
Strategisch plan Universiteit Utrecht
De universiteit wil een voorloper zijn op het gebied van Open Science. Meer nadruk komt te liggen op de kwaliteit van publicaties. Met het vergroten van de beschikbaarheid van onderzoeksresultaten en -data nemen transparantie, toepasbaarheid en hergebruik toe. Zo kan waardevolle kennis gedeeld en toegepast worden door onderzoekers, politiek, bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen in ons land en elders.
Plan S
Plan S werd in 2018 gelanceerd op initiatief van achttien Europese onderzoeksfinanciers en drie charitatieve fondsen, om de overgang naar 100% open access publiceren te versnellen. Plan S heeft betrekking op publicaties die zijn gefinancierd door de deelnemende onderzoeksfinanciers, waaronder NWO en ZonMw.