Boeken in open access

De ambitie in Nederland is om zo snel mogelijk te bewegen naar 100% open access voor academische publicaties. Dit geldt ook voor boeken. De praktijk leert echter dat voor deze categorie nog te weinig beleid is ontwikkeld om deze ambitie op korte termijn waar te maken.

NWO stelt in haar voorwaarden open access voor boeken verplicht. In Plan S wordt open access ook voor boeken verplicht gesteld, maar tegelijkertijd wordt erkend dat er meer tijd voor nodig is om dit te realiseren dan voor tijdschriftartikelen.

Financiering

De laatste jaren zijn er steeds meer opties gekomen voor het publiceren van boeken in open access. Zo is er een groeiend aantal bestaande uitgeverijen die auteurs de mogelijkheid bieden om in open access te publiceren, echter hieraan zijn nog vaak hoge kosten verbonden. Er zijn ook nieuwe, kleinschalige open access uitgeverijen, vaak door academici geleid of in een bibliotheekcontext opgezet, die tegen lagere kosten open access boeken uitgeven. Zie bijvoorbeeld Scholarled, of UCL Press.

Om open access voor boeken te stimuleren stelt NWO per 1 juni 2020 jaarlijks 500.000 euro beschikbaar. Voor wetenschappelijke boeken die voortkomen uit haar financiering is per aanvraag maximaal 10.000 euro beschikbaar. Meer details vind je op de NWO-webpagina over Open Access boeken.

Wat doet de bibliotheek?

In het kader van het Utrecht Open Science Programma zal de Universiteit Utrecht een aantal concrete stappen zetten om een positieve bijdrage te leveren aan open access voor boeken. Zo adviseert de Universiteitsbibliotheek onderzoekers over mogelijkheden om hun boek in open access te publiceren en zal de Universiteit Utrecht gaan participeren in duurzame initiatieven om open access boeken verder te helpen.

Meer weten

Wil je meer weten over dit onderwerp, dan kun je hier verder lezen:

Jouw specifieke vragen over open access boeken kun je mailen naar bibliotheek.publishingsupport@uu.nl.