Neurobiologie van Gedrag
Welkom op de website van de onderzoeksgroep Neurobiologie van Gedrag. We zijn één van de vier onderzoeksgroepen van de afdeling Dier in Wetenschap en Maatschappij van het departement Population Health Sciences bij de faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht. Ons team onderzoekt hoe vroege levenservaringen, en met name spel, bijdragen aan de ontwikkeling van de hersenen, gedrag en welzijn van mens en dier.
Over ons
We zijn gefascineerd door gedrag, en met name (sociaal) spelgedrag. We willen begrijpen hoe gezond gedrag, maar ook hoe kwetsbaarheid voor of juist weerbaarheid tegen gedragsproblemen tot stand komen. Ons team bestudeert vooral de rol van spelgedrag op jonge leeftijd in de ontwikkeling van de hersenen en het ontstaan van emotioneel, sociaal en cognitief gedrag. Dit doen we met labonderzoek, maar we doen ook steeds meer onderzoek naar spel bij kinderen én het gehouden dier, zoals kalveren. We werken hiervoor ook veel samen met andere onderzoeksgroepen en zijn heel actief betrokken bij het strategische thema Dynamics of Youth van de Universiteit Utrecht.
Wat doen we
In ons lab zijn we gefocust op de vraag hoe gezond gedrag, maar ook juist kwetsbaarheid voor of weerbaarheid tegen gedragsproblemen tot stand komen. We onderzoeken de rol van (risicovol) spel op de ontwikkeling van cognitieve controle over gedrag op latere leeftijd (Onderzoek: Risky Play), de neurobiologische mechanismen van spelgedrag (Neurobiology of Social Play), en het effect van leeftijd op de ontwikkeling van verslavingsgedrag (Onderzoek: Aging Matters). Daarnaast hebben we ook nog kleinere onderzoeksprojecten lopen waarin we spelgedrag van kinderen systematisch onderzoeken (Onderzoek: LEGO play) en waarin we betere huisvesting voor laboratorium dieren onderzoeken (Onderzoek: EC4Rats). In ons onderzoek maken we gebruik van observatie technieken, (intracraniale) farmacologie en operante taken.
Ons team
- Ik ben Heidi Lesscher, universitair hoofddocent en PI van de onderzoeksgroep Neurobiologie van Gedrag. Ik ben gefascineerd door de individuele variatie in vatbaarheid voor mentale gezondheidsproblemen, die vaak op jonge leeftijd ontstaan. Mijn ambitie is om, samen met mijn team, beter te begrijpen en te voorkomen dat gedragsproblemen zich ontwikkelen, en zo bij te dragen aan het welzijn van mensen en dieren.
- Mijn onderzoek richt zich op de neurobiologie van sociaal speelgedrag, voornamelijk bij ratten. Ik onderzoek de hersengebieden en neurotransmittersystemen die betrokken zijn bij de expressie van en motivatie voor sociaal speelgedrag en vergelijk de overeenkomsten en verschillen met andere soorten beloningen, zoals voedsel en verslavende middelen. Daarnaast beoordeel ik speelgedrag zowel bij gezonde individuen als in modellen van neuroontwikkelingsstoornissen. Recentelijk ben ik ook begonnen met het onderzoeken van het uitstoten van ultrasone vocalisaties tijdens verschillende gedragsparadigma's, waaronder tijdens sociaal spel.
- Analist en proefdierdeskundige
- Analist en proefdierdeskundige
- In mijn project bestudeer ik de impact van spel tijdens de juveniele periode van ratten op de ontwikkeling van cognitieve controle en stressbestendigheid later in het leven. Ik ben vooral geïnteresseerd in de risico's die tijdens het spel worden genomen en hoe deze risicovolle ervaringen besluitvorming in conflictsituaties en weerbaarheid tegen het onverwachte vormgeven. Ik onderzoek specifiek de rol van de mediale prefrontale cortex en de projecties naar de nucleus accumbens in deze processen.
- Als promovendus onderzoek ik de leeftijdsgebonden effecten van alcohol- en cannabisverslaving, waarbij ik adolescenten vergelijk met volwassenen. Adolescenten lopen een groter risico om een verslaving te ontwikkelen. Echter, na het ervaren van negatieve consequenties lijken zij meer controle over hun verslavingsgedrag te krijgen. Door fundamenteel onderzoek naar verslavingsgedrag en de neurobiologische ontwikkeling hopen we meer inzicht te krijgen in dit risico en de veerkracht tijdens deze levensfase.
Nieuwe ontwikkelingen in ons onderzoek
We zijn recent gestart met een onderzoek naar spelgedrag bij kalveren, in opdracht van ZuivelNL. Spelgedrag bij kalveren kan een indicator zijn voor hun welzijn en algehele gezondheid. Er is echter nog maar heel beperkt onderzoek gedaan naar de effecten van ruimtebeschikbaarheid op spelgedrag van kalveren. Daarom willen we spelgedrag meten bij kalveren die in paren of in groepen worden gehouden, 1 tot 3 maanden oud zijn en tussen 4 en 20 m² per kalf aan ruimte hebben.
Na de zomer van 2024 starten we ook met een aantal nieuwe projecten. Zo gaan we onderzoeken wat de invloed is van risicovol spel op cognitieve ontwikkeling en witte stof schade na slaapdeprivatie (gefinancierd door Dynamics of Youth, in samenwerking met het Wilhelmina Kinderziekenhuis). Ook gaan we starten met een onderzoek naar de effectiviteit van speltherapie, in samenwerking met de Nederlandse Vereniging Voor Speltherapie (NVVS).
Stagiaires
Bram Tollenaar Ik ben een eerstejaars masterstudent Drug Innovation en doe momenteel mijn stage onder supervisie van Emel Souiki bij de Behavioural Neuroscience groep. Na mijn CPS-bachelor raakte ik geïnteresseerd in psychofarmacologie en diergedragsstudies. Met deze stage kan ik voor het eerst ervaring opdoen met het werken met dieren en het bestuderen van hun gedrag, omdat ik zeer geïnteresseerd ben in het onderzoeken van mentale stoornissen en mogelijke behandelingen daarvoor in de toekomst.
Kristian Cowart Ik ben een masterstudent Neurowetenschappen en Cognitie, met een bachelordiploma in Biologie. Ik ontwikkelde een interesse in verslavingsneurowetenschappelijk onderzoek tijdens mijn tussenjaar, waarin ik werkte in een neurowetenschappelijk laboratorium in de VS. Ik doe nu mijn hoofdstage bij de Behavioural Neuroscience onderzoeksgroep, waar ik werk aan een project over de leeftijdsgebonden effecten van alcohol bij ratten met Sofie van Koppen.
Charlotta Kamphuis Ik ben een masterstudent Gezondheid en Milieu en momenteel bezig met een stage van 9 maanden bij de Behavioural Neuroscience groep. Onder supervisie van Dr. Heidi Lesscher werk ik aan een onderzoeksproject gericht op het speelgedrag van kalveren. Het doel van het project is om het speelgedrag van kalveren in verschillende leeftijdsgroepen te onderzoeken en te vergelijken, rekening houdend met verschillende hokgroottes en de impact van individuele versus gezamenlijke huisvesting vanaf de geboorte.
Isis Polliot Ik doe mijn stage onder supervisie van Dr. Heidi Lesscher en Emel Souiki. Mijn stage gaat over de impact van verschillende vormen van spel op cognitieve controle over beloning en stressbestendigheid bij ratten
Philip Nijman Ik ben een bachelorstudent aan het College of Pharmaceutical Sciences en ik voer momenteel mijn bacheloronderzoek uit onder begeleiding van Sofie van Koppen. Mijn onderzoek richt zich op het bestuderen van de leeftijdsgerelateerde effecten van cannabis bij ratten, en we voeren momenteel een pilotstudie uit om de vape-kamers voor dit doel te testen. Mijn academische interesses liggen bij bewustzijn, bewustzijnsveranderende middelen en de mechanismen achter mentale ziekten. In mijn vrije tijd ben ik graag bezig met muziek en nieuwe vaardigheden ontwikkelen. Met dit project hoop ik bij te dragen aan het begrip van hoe cannabis de hersenontwikkeling en het gedrag beïnvloedt.