Public Governance

    De leerstoelgroep Public Governance bestudeert politiek en bestuur in democratische samenlevingen. In deze groep werken bestuurskundigen en politicologen samen en dragen zo op unieke wijze bij aan belangrijke wetenschappelijke debatten en aan de aanpak van urgente maatschappelijke vraagstukken. De belangrijkste focusgebieden van de groep zijn: (1) Politiek-bestuurlijk gedrag op verschillende overheidsniveaus; (2) Verantwoording en toezicht

    De programmaleiders voor Public Governance zijn prof.dr. Barbara Vis en prof.dr. Thomas Schillemans.

    Inhoud:

    • Politiek-bestuurlijk gedrag op verschillende overheidsniveaus
    • Verantwoording en toezicht
    • Interdisciplinaire thema’s en multimethoden aanpak
    • Onderwijs
    • Samenwerking
    • Onderzoeksprojecten
    • Onderzoeksmedewerkers

    Politiek-bestuurlijk gedrag op verschillende overheidsniveaus

    Het onderzoek onder deze eerste noemer is gericht op het gedrag van politiek-bestuurlijke elites, zoals staatshoofden, parlementsleden, hoge ambtenaren en lokale politici; het gedrag van hun instituties, zoals de Europese Commissie of politieke partijen, en het gedrag van burgers. Meer in het bijzonder bestuderen onze onderzoekers de volgende onderwerpen:
     

    • Bestuur, besluitvorming en leiderschap in de EU;
    • Oordeels- en besluitvorming door gekozen vertegenwoordigers op landelijk, regionaal en lokaal niveau;
    • Het gedrag van politieke partijen, waaronder rechts-populistische partijen en partijen in Midden- en Oost-Europa;
    • Nieuwe typen vertegenwoordiging op lokaal niveau en lokale democratische innovatie, zoals G1000;
    • Nieuwe vormen van participatie en burgerschap in de mondiale netwerksamenleving;
    • Politieke druk op traditionele waarden van openbaar bestuur en beleidsprocessen, zoals populisme en mondialisering.

    Verantwoording en toezicht

    Taken van de overheid worden in toenemende mate uit handen gegeven aan quasi-autonome experts, hybride organisaties, onafhankelijke bestuursorganen en private organisaties; daarom zijn verantwoording en regulering belangrijke onderwerpen voor wetenschappers die onderzoek doen naar openbaar bestuur. Verantwoording is al vele jaren een kernthema binnen USBO. Regulatory Governance – een interdisciplinair vakgebied waar onderzoekers regulering via markten bestuderen – is een thema dat steeds belangrijker wordt. Meer in het bijzonder richten onze onderzoekers zich op de volgende onderwerpen:
     

    • De invloed van verantwoordingssystemen op gedrag binnen organisaties;
    • De interacties tussen organisatorische autonomie, toezicht en regulering, verantwoording en reputatie;
    • De ontwikkeling van nieuwe regulerings- en verantwoordingsstructuren in meer horizontale, verbonden en open samenlevingen;
    • De dynamiek tussen politiek, bestuur en beleid en media en digitalisering

    Interdisciplinaire thema’s & multimethoden aanpak

    De groep Public Governance opereert op het snijvlak van de bestuurskunde en de politicologie. Ons onderzoek heeft als doel om inzicht te krijgen in hoe politieke instituties en omstandigheden van invloed zijn op de uiteenlopende organisaties die beleid implementeren. Uitgangspunt voor veel van het onderzoek vormen de veranderende relaties tussen overheden, markten en burgers.

    We doen onderzoek naar nieuwe uitdagingen voor democratie, legitimiteit en participatie. Om inzicht te krijgen in de effecten van veranderende vormen van openbaar bestuur, integreren onderzoekers gedragsonderzoek met kennis die voortkomt uit meer traditioneel bestuurskundig onderzoek. Dit biedt nieuwe perspectieven op besluitvorming, verantwoording en regulering.

    Onderzoekers van Public Governance gebruiken in hun werk een keur aan methodologische benaderingen, zoals casestudy’s, interviews, etnografie, experimenten, enquêtes, tekstanalyse (geautomatiseerd dan wel handmatig), en historische en politiek-theoretische analyses. Ze leveren ook een bijdrage aan de verdere ontwikkeling van methoden, met name van Cognitive Mapping en Qualitative Comparative Analysis (QCA).

    Onderwijs

    De leerstoelgroep Public Governance verzorgt onderwijs op alle niveaus: bachelor, (onderzoeks)masters en Executive Masters, voert onderzoek uit dat is gericht op allerlei vakbladen op het gebied van openbaar bestuur en politieke wetenschap en op professionele outlets, en verleent adviesdiensten via USBO Advies. We verzorgen niet alleen onderwijs, maar doen ook onderzoek naar onderwijs, en de universiteit als publieke institutie. Net als de andere USBO-leerstoelgroepen hebben we als doel om educatieve waarde en maatschappelijke impact te genereren op basis van hoogwaardig academisch onderzoek.

    Samenwerking

    Onderzoekers van de groep Public Governance werken uitgebreid samen met partijen binnen en buiten de Universiteit Utrecht. Binnen de Universiteit Utrecht nemen ze actief deel aan het strategische onderzoeksthema Instituties voor Open Samenlevingen, de stream Behaviour & Institutions en de hub Security in Open Societies, en aan het onderzoeksfocusgebied Governing the Digital Society.

    Buiten de Universiteit Utrecht participeren onderzoekers van Public Governance in landelijke en internationale samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld de Nationale Wetenschapsagenda of Horizon 2020. Hieronder zijn voorbeelden van dergelijke onderzoeksprojecten te vinden. Er zijn ook vruchtbare relaties met externe organisaties, zoals de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), de Universiteit voor Humanistiek en de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB).

    Onderzoeksprojecten

    Enkele voorbeelden van onderzoek binnen Public Governance:
     

    • Successful Public Governance
      Het Successful Public Governance programma onder leiding van Paul ’t Hart richt zich op het bestuderen van voorbeelden van succesvol bestuur, beleidsvoering en management in de publieke sector. In nauwe samenwerking met tientallen collega’s van over de hele wereld onderzoekt het team hoe succesvolle cases als zodanig worden ingekaderd, gepercipieerd, beoordeeld en deze reputatie krijgen, en wat het is dat ze succesvol maakt.
       
    • Calibrating Public Accountability
      Hoe kan publieke verantwoording effectiever invloed uitoefenen op beslissingen en de praktijk in overheidsorganisaties? Wanneer helpt de verantwoording publieke organisaties bij het realiseren van hun publieke taken en het verbeteren van hun beleid? Het project Calibrating Public Accountability onder leiding van Thomas Schillemans bouwt voort op de gevestigde traditie van verantwoordingsonderzoek aan de Universiteit Utrecht waaraan inzichten, methoden en theorieën uit de gedragswetenschap zijn toegevoegd.
       
    • Democratische legitimiteit in de EU
      Ongeveer 90 procent van de nieuwe Europese wetten komt op een versnelde manier tot stand, waarbij politieke compromissen meestal achter dichte deuren worden gesloten in zogenaamde 'triloogvergaderingen' tussen vertegenwoordigers van het Europees Parlement (EP), de Raad en de Commissie. Dit onderzoeksproject van onder andere Gijs Jan Brandsma kijkt naar de rol van Europese instellingen, lobbygroepen en onderhandelingstechnieken in deze informele onderhandelingen.
       
    • Welcoming Spaces
      Binnen het Horizon 2020 consortium ‘Welcoming Spaces’ onderzoeken we hoe krimpregio’s kunnen worden gerevitaliseerd door het aantrekken van migranten. Onder andere Karin Geuijen neemt deel aan dit project.
       
    • Trust in Regulatory Governance (TiGRe)
      Het project Trust in Regulatory Governance (TiGRe) is een Europees samenwerkingsproject met o.a. de universiteiten van Lausanne, Antwerpen en Barcelona. Judith van Erp onderzoekt samen met anderen de manieren waarop publiek vertrouwen in Europese agentschappen gewaarborgd en versterkt kan worden.
       
    • ‘Montessori democratie’
      Democratische vernieuwing levert nieuwe vormen op van burgerparticipatie in het lokaal bestuur. Margo Trappenburg onderzocht samen met Eveline Tonkens, Menno Hurenkamp en Jante Schmidt hoe deze ‘Montessori-democratie’ ruimte biedt aan actieve, hoogopgeleide burgers. De politieke stem van ‘gewone’ burgers en het algemeen belang, dreigt op de achtergrond te raken. Maar de doe-democratie vereist juist ook een sterke representatieve democratie.
       
    • Ervaringen met G1000 en andere burgertoppen
      In het boek G1000. Ervaringen met burgertoppen doen onderzoekers onder redactie van Ank Michels en Harmen Binnema verslag van onderzoek naar ervaringen met burgertoppen (initiatieven om burgers een stem te geven en de lokale democratie te verfrissen). De auteurs wijzen op mogelijke spanningen en valkuilen en doen ook suggesties hoe de betekenis en impact van dergelijke toppen vergroot kunnen worden.
       
    • Provinciale Politiek
      Harmen Binnema en Hans Vollaard stelden Provinciale politiek: de provincies democratisch getoetst samen. Een helder en kritisch overzichtswerk over de provinciale politiek – voor kiezers, journalisten, ambtenaren, het onderwijs en de politici zelf. Zij beschrijven daarin hoe de provinciale politiek werkt en vellen ook een oordeel over de democratische kwaliteit van de provincie.

    Onderzoeksmedewerkers

    Inhoudelijke leiding

    Onderzoekers