Zo'n 75 jaar geleden, op 10 december 1948, is de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (UVRM) aangenomen. Na jaren van oorlog en onderdrukking vormde de totstandkoming van deze verklaring een mijlpaal in de geschiedenis van de mensheid. De UVRM is van grote invloed geweest op mensenrechtenverdragen die sindsdien tot stand kwamen, waaronder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (1950), het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten en het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten (beide uit 1966), en natuurlijk ook op diverse nationale grondwetten.
Vandaag de dag is aandacht voor de beginselen die in de UVRM zijn vastgelegd nog steeds een noodzaak, want wereldwijd liggen mensenrechten onder vuur – vaak letterlijk. Maar hoe actueel zijn ze na 75 jaar eigenlijk nog? Er gaan weleens stemmen op die verkondigen dat de UVRM toch vooral een bedenksel is van westerse landen, en de mensenrechten daarin misschien niet zo universeel als ooit werd gedacht. In 1948 waren zo’n 50 landen lid van de Verenigde Naties; nu zijn dat er bijna 200. Blijvende steun voor de UVRM is daarom niet vanzelfsprekend en vereist de inzet van ons allemaal.
De UVRM bestaat uit 30 artikelen. Deze artikelen worden hier uitgelegd en met actuele voorbeelden toegelicht.
Opening academisch jaar in teken van mensenrechten
De opening van het Academisch Jaar 2024-2025 stond in het teken van mensenrechten en de betekenis daarvan voor de universiteit en de stad Utrecht. Professor Antoine Buyse sprak over de UVRM als blijvende bron van inspiratie, mobilisatie, verzet en vooruitgang voor miljoenen mensen. Lees hier zijn rede of kijk de livestream terug via onderstaande link.
Iedereen draagt een steentje bij, ook in Utrecht
In de Universele Verklaring staat dat mensenrechten door iedereen moeten worden beschermd, dus ook door ieder van ons. Inwoners uit de stad Utrecht en onderzoekers van de Universiteit Utrecht laten in korte video's en in portretten zien wat mensenrechten voor hen betekenen en hoe zij daaraan bijdragen. Wat betekenen deze mensenrechten voor jou?
De informatie is tot stand gekomen door de inzet van Utrechtse rechtenstudenten onder begeleiding van Antoine Buyse en Hanneke van Eijken. De video’s zijn gemaakt door True Heroes Film. De portretfoto’s zijn gemaakt door fotografisch kunstenaar Jan Banning (© Jan Banning/Courtesy Galerie Fontana).
Het project is mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van en inhoudelijke samenwerking met een diverse groep aan partners.