Good practices: Open access

Diamond open access

De universiteit gaat partijen ondersteunen die geen kosten voor open access berekenen aan auteurs of lezers van publicaties (diamond open access). Dit zijn niet alleen tijdschriften en platformen, maar ook de (open) infrastructuur waarvan zij afhankelijk zijn. 

Subscribe to Open: van abonnee naar donateur

Het afsluiten van Subscribe to Open (S2O) deals is een manier waarop de bibliotheek bestaande tijdschriften kan ondersteunen bij het overstappen op een diamond open access model. Bij S2O deals maken uitgevers bestaande tijdschriften volledig open access, zonder kosten aan auteurs te berekenen. Om dit mogelijk te maken moeten bibliotheken toezeggen dezelfde abonnementskosten te blijven betalen als voorheen. De bibliotheek verandert als het ware van abonnee in donateur van het tijdschrift.

Op dit moment ondersteunt de universiteitsbibliotheek vier Subscribe to Open initiatieven:

  • Amsterdam University Press
  • Berghahn
  • European Mathematical Society (EMS)
  • Annual Reviews
Erik Molenaar (links) krijgt bloemen van Jeroen Sondervan, Publishing Consultant Universiteitsbibliotheek Utrecht. Foto: Frans Sellies

Taverne Amendement: publicaties automatisch open access gemaakt

In de auteurswet is het artikel 25fa opgenomen, ook wel het amendement “Taverne” genoemd, naar toenmalig kamerlid Joost Taverne. Op grond van dit artikel kunnen onderzoekers de gepubliceerde versie van hun korte wetenschappelijke publicaties (artikelen, conference proceedings en hoofdstukken in edited volumes) open access beschikbaar maken na verloop van een redelijke termijn na de eerste publicatie. Voorheen konden onderzoekers bij de bibliotheek aangeven dat ze aan deze regeling mee wilden doen (opt-in). Dit haalt niet het totale OA potentieel uit UU publicaties. Daarom wordt de regeling vanaf 1 januari 2024 omgedraaid: publicaties worden automatisch open access gemaakt, tenzij je daar als UU auteur expliciet bezwaar tegen maakt (opt-out).

Ondersteuning Open infrastructuur

Als onderdeel van het open access  beleid van de Universiteit Utrecht, wordt er geïnvesteerd in open infrastructuren die open acces publiceren ondersteunen. Deze infrastructuren moeten non-profit zijn en instaan voor wetenschappelijke kwaliteit. Zo wordt een publicatieklimaat gefaciliteerd waarin academische auteurs volledig open access kunnen publiceren.

Lees meer over de initiatieven die ondersteund worden door de Universiteit Utrecht.