Onze dossiers bestaan uit nieuws, achtergrondverhalen en interviews. Ze richten zich op maatschappelijke vraagstukken en actuele onderwerpen waar de Universiteit Utrecht veel kennis over heeft. De bijbehorende experts staan met naam en contactgegevens vermeld in ieder dossier.
Basisonderwijs
Hoe ziet het Nederlandse basisonderwijs eruit? Wat gaat goed en wat kan beter? Utrechtse onderzoekers buigen zich vanuit verschillende invalshoeken over dit vraagstuk.
Big Data en Kunstmatige intelligentie
Nieuwe economische mogelijkheden en maatschappelijke kansen, maar ook risico’s op het gebied van privacy, ethiek, een eerlijk speelveld, democratische controle, autonomie, en veiligheid. Utrechtse onderzoekers belichten dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken.
Biodiversiteit
Wat is biodiversiteit en waarom is het belangrijk? Wetenschappers van de Universiteit Utrecht delen hun expertise vanuit de meest uiteenlopende onderzoeksgroepen.
Black Lives Matter
De dood van George Floyd, de zwarte Amerikaan die om het leven kwam door politiegeweld, heeft wereldwijd geresulteerd in protesten tegen racisme. De Black Lives Matter-beweging is daardoor prominent op het netvlies komen te staan. Binnen de Universiteit Utrecht leveren diverse wetenschappers een bijdrage aan dit maatschappelijke debat.
Bodembeweging en conflictoplossing
Een onafhankelijke interdisciplinaire groep wetenschappers van de Universiteit Utrecht bestudeert de problemen rondom bewegingen in de bodem, zoals de aardbevingen in Groningen en de bodemdaling in veenweidegebieden.
Crisis in Europa
Hoe kan samenwerking in Europa het beste vorm krijgen, bijvoorbeeld voor grote vraagstukken rondom duurzaamheid, economie of vluchtelingenopvang?
Corona
Het coronavirus heeft een enorme impact op onze samenleving. En dat gedurende een lange periode. De Universiteit Utrecht werkt interdisciplinair aan de bestrijding van het virus en aan oplossingen voor de maatschappelijke vraagstukken die het virus met zich meebrengt.
Fake news, feiten, filterbubbel
Feit en fictie. Zin en onzin. Om dat onderscheid te kunnen maken, tussen wat waar en wat onwaar is, laten we ons informeren. Maar wat als we ons laten leiden door onjuiste of eenzijdige informatie? Als we ons standpunt over bijvoorbeeld klimaatverandering of het al dan niet vaccineren van kinderen laten beïnvloeden door zoiets als nepnieuws?
Droogte en grondwater
De afgelopen 30 jaar zijn de Nederlandse zomers steeds droger geworden. Het huidige onderzoek voorspelt dat die ontwikkeling zal doorzetten. Wat is het effect hiervan? En hoe kunnen we ons beter voorbereiden op droogte en waterschaarste?
Duurzame arbeidsmarkt
We kampen met steeds grotere personeelstekorten in de zorg en het onderwijs. Tegelijkertijd komen werkloze vijftigplussers nauwelijks aan de slag. Hoe kunnen we komen tot een meer evenwichtige en duurzamere arbeidsmarkt? Utrechtse onderzoekers onderzoeken dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken.
Energietransitie
Het winnen van fossiele brandstoffen als aardgas, aardolie en steenkolen brengt schade toe aan natuur en milieu en draagt bij aan het broeikaseffect. Bovendien raken fossiele brandstoffen langzaam uitgeput. Dit roept om een overstap naar duurzame energiebronnen als zon, wind en aardwarmte. Utrechtse onderzoekers belichten deze transitie vanuit verschillende invalshoeken.
Gender en Emancipatie
Utrechtse wetenschappers doen onderzoek rondom (on)gelijkheid tussen mannen en vrouwen vanuit uiteenlopende disciplines, zoals genderstudies, sociale wetenschappen, geschiedenis, filosofie en economie. In dit dossier bundelt de Universiteit Utrecht actuele voorbeelden van haar expertise op het gebied van gender en emancipatie.
Gescheiden gezinnen
Ongeveer een derde van de huwelijken eindigt in een echtscheiding. Ook stellen die niet getrouwd zijn, leven niet altijd happily ever after. Wat weet de wetenschap over scheiden? Zijn we zoveel gelukkiger als we verlost zijn van de partner? En hoe ervaren kinderen een (vecht)scheiding van hun ouders?
Het nieuwe kabinet, Rutte IV
Voor welke uitdagingen staat het nieuwe kabinet? Wetenschappers van de Universiteit Utrecht bieden achtergrond en uitleg. Deze pagina geeft een overzicht van hun expertise en visie.
Hoogwater en zeespiegelstijging
Hoe voorkomen we overstromingen en houden we droge voeten? Utrechtse onderzoekers buigen zich dagelijks over dit vraagstuk.
Klimaatverandering
De huidige klimaatverandering heeft wereldwijd grote gevolgen voor mens en milieu. Hoe kunnen we omgaan met dit complexe vraagstuk, de grootste uitdaging voor de mensheid? Onderzoekers van de Universiteit Utrecht bestuderen het klimaat, het broeikaseffect, de klimaatverandering en de rol van de mens. En dragen op deze manier bij aan een duurzame toekomst.
Kringlooplandbouw
De moderne landbouw is in staat om grote hoeveelheden voedsel voor lage prijzen te verbouwen, maar vaak ten koste van milieu en natuur. Kringlooplandbouw probeert het gebruik van externe hulpbronnen zoveel mogelijk te beperken door natuurlijke processen in te zetten, grondstoffen zo veel mogelijk zelf te produceren en reststromen te hergebruiken.
Luchtkwaliteit
Onze luchtkwaliteit staat onder druk. Utrechtse onderzoekers zijn hier op dagelijkse basis mee bezig. Bekijk hier een dwarsdoorsnede van hun onderzoek.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Toekomstbestendige bedrijven nemen hun verantwoordelijkheid voor de maatschappij. Bijvoorbeeld door hun activiteiten en processen klimaatneutraal te maken. Door hun afvalstromen tot een minimum te beperken, of deze geschikt te maken voor hergebruik. Ook inclusiviteit en eerlijke ketens horen bij maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Middelbaar onderwijs
Hoe gaat het eraan toe op Nederlandse middelbare scholen? Wat gaat goed en wat kan beter? Utrechtse onderzoekers buigen zich vanuit verschillende invalshoeken over dit vraagstuk.
Oekraïne-oorlog
Op 24 februari gebeurde wat al weken in de lucht hing: Rusland viel Oekraïne binnen. Poetin wil op die manier onder andere voorkomen dat de NAVO verder uitbreidt richting 'zijn voordeur'. Wat is de achtergrond daarbij? Wat zijn de consequenties voor de Europese Unie? Wat gaan we in Nederland merken van dit conflict? En hoe effectief zijn sancties tegen Rusland?
Organen kweken in een lab
Dankzij revolutionaire ontwikkelingen in het stamcelonderzoek kunnen wetenschappers 'mini-organen' (organoïden) in het lab kweken. Utrechtse onderzoekers bundelen hun krachten en zetten o.a. mini-darmen, -levers en -nieren in voor medisch onderzoek en het testen van medicijnen.
Plastic
Naar schatting komt ieder jaar zo’n acht miljoen ton plastic in de oceaan terecht. Wat zijn daar de gevolgen van? En kunnen we duurzame alternatieven voor plastic bedenken? Utrechtse onderzoekers belichten dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken.
Privacy
We vinden onze privacy belangrijk, het is een speerpunt in verkiezingsprogramma’s. Maar er is een complicerende factor: gegevensbescherming en communicatievrijheid staan op gespannen voet met veiligheid en bestrijding van criminaliteit. Hoe moeten we hiermee omgaan?
Social media en schermgebruik
Sociale media en games zijn niet meer weg te denken uit het leven van jongeren. Dat heeft voordelen, maar het schermgebruik kent ook negatieve gevolgen. Utrechtse onderzoekers buigen zich erover vanuit verschillende invalshoeken.
Strandingsonderzoek
Jaarlijks spoelen er honderden dode bruinvissen aan op de Nederlandse kust. Hoe meer dieren voor de kust, hoe meer kans op strandingen: tegenwoordig soms wel 800 per jaar. Maar waar gaan deze dieren eigenlijk aan dood? Dat onderzoeken we bij de faculteit Diergeneeskunde, om precies te zijn bij de afdeling Pathologie.
Taalontwikkeling
Een goede taalontwikkeling is bepalend voor het welzijn en het geluk van jonge kinderen, ook later in hun leven. Je gebruikt taal om duidelijk te maken wat je wilt, om te communiceren met je ouders of leeftijdsgenoten en om elkaar te begrijpen. Waardoor ontstaan er verschillen tussen de taalontwikkeling van individuele kinderen?
Terrorisme en radicalisering
Wat beweegt jongeren om zich bij een extremistische of terroristische beweging aan te sluiten? Wat is de beste manier om terrorisme te bestrijden, en hoe zijn landen hier in het verleden mee omgegaan? Hoeveel gegevens mogen inlichtingendiensten verzamelen over burgers als daarmee aanslagen kunnen worden voorkomen?
Tramaanslag
Op 18 maart 2019 vond er in Utrecht een aanslag plaats waarbij vier doden en zeven gewonden vielen. Utrechtse onderzoekers duiden de aanslag en de rechtszaak tegen de dader, Gökmen T.
Vluchtelingen
Is de huidige vluchtelingenproblematiek uniek in de geschiedenis? Kun je eigenlijk wel scherp onderscheid maken tussen een vluchteling en een migrant? Welke rechten hebben vluchtelingen? Hoe kan Europa hier mee omgaan? In het Dossier Vluchtelingen brengt de Universiteit Utrecht de kennis en inzichten bij elkaar die haar onderzoekers aan dit onderwerp toegevoegd hebben voor een breder publiek, om deze en andere vragen te beantwoorden.
Welvaart en inkomensongelijkheid
Wordt de kloof tussen rijk en arm groter? Kunnen we welvaart meten en welke dimensies zijn dan belangrijk? En koe kunnen we komen tot een betere verdeling van welvaart? Op deze pagina belichten Utrechtse onderzoekers dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken.