Nieuw open access beleid aangenomen door Universiteit Utrecht

De Universiteit Utrecht streeft naar een publicatieklimaat waarin wetenschappelijke auteurs volledig open access (OA) publiceren. Het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht heeft om deze ambitie te realiseren een nieuw OA-beleid aangenomen.  

Door de beschikbaarheid van onderzoeksresultaten te vergroten, neemt transparantie, toepasbaarheid en de kans op hergebruik van deze resultaten toe. Bovendien komt dit de (maatschappelijke) impact van onderzoek ten goede. De universiteit wil zo snel mogelijk bewegen naar 100% open access voor academische publicaties. Dit past binnen de ambities op het gebied van Open Science. Een ander doel van dit OA-beleid is het beheersbaar houden van de kosten voor open access publiceren. 

U leest in dit bericht wat het nieuwe beleid betekent voor onderzoekers aan de Universiteit Utrecht. 

Onderzoekers gaan 100% open access publiceren

Centraal in het nieuwe beleid staat dat onderzoekers aan de Universiteit Utrecht worden geacht al hun publicaties (artikelen, boekhoofdstukken en boeken) open access te maken onder een open licentie. Hiervoor zijn verschillende routes mogelijk:

Naar een toekomstbestendig open access landschap

De UU streeft naar een systeem van volledig open access publiceren voor wetenschappelijke artikelen, boekhoofdstukken en boeken. Waarden als eigenaarschap, onafhankelijkheid en inclusiviteit staan voor de UU in dit systeem centraal. Daarbij wil de universiteit het onderzoekers zo gemakkelijk mogelijk maken om open access te publiceren met aandacht voor een verantwoorde besteding van publieke middelen.

Met dit nieuwe open access beleid kijken we naar de toekomst. We vragen onderzoekers niet alleen open access te publiceren. We streven er ook naar een open access landschap te creëren met een toekomstbestendige kostenstructuur. Een landschap dat bovendien elke UU-onderzoeker zo goed mogelijk faciliteert, ongeacht in welke discipline je actief bent. Alleen op die manier kunnen we onze ambitie van open toegang tot wetenschappelijke resultaten waarmaken.

Zo wordt er, als onderdeel van het nieuwe beleid, geïnvesteerd in contracten met full open access uitgevers (gold open access). De Universiteit Utrecht zet ook in op het transformeren van bestaande contracten met uitgevers naar volledig open access. 

Daarnaast gaat de universiteit investeren in partijen die geen kosten voor open access berekenen aan auteurs (diamond open access). Dit zijn niet alleen tijdschriften en platformen, maar ook de open infrastructuur waarvan zij afhankelijk zijn.

Het beleid heeft ook aandacht voor de verschillen in publicatieculturen per wetenschappelijke discipline. Zo neemt de Universiteit Utrecht bijvoorbeeld ook stappen om open access beschikbaarheid van boeken te bevorderen. Zowel door de financiering van de kosten van open access publicaties als de deelname aan duurzame diamond open access infrastructuren voor boeken.  

Dit draagt bij aan een gelijker speelveld in open access publiceren. Het biedt kansen voor nieuwe spelers op het gebied van duurzaam open access publiceren en biedt een alternatief voor grote uitgevers met een dominante marktpositie.