Wat is stamceltoerisme en wat zijn de risico’s? In het buitenland bieden klinieken (onbewezen) stamcelbehandelingen aan die niet vergoed worden. Wat is stamceltoerisme en wat zijn de risico’s?
Is een regeneratieve behandeling veilig?
Ja, mits deze zijn goedgekeurd door het Europees geneesmiddelenbureau (EMA). Deze goedkeuring bevestigt dat de behandelingen van goede kwaliteit, werkzaam en veilig zijn.
Uitgebreide goedkeuring
Regeneratieve behandelingen die in Nederland worden aangeboden zijn goedgekeurd door Nederlandse en Europese gezondheidsautoriteiten en uitgebreid onderzocht op veiligheid en effectiviteit. Ook is onderzocht of deze behandelingen beter zijn dan reeds bestaande behandelingen.
Na goedkeuring van de European Medicines Agency (EMA, de Europese gezondheidsautoriteit) worden de behandelingen vervolgens ook door de Nederlandse gezondheidsautoriteit, het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), beoordeeld voordat ze beschikbaar zijn.
Over de EMA en het CBG
De EMA is een agentschap van de Europese Unie (EU) dat verantwoordelijk is voor de wetenschappelijke beoordeling van, het toezicht op en de bewaking van de veiligheid van geneesmiddelen in de EU. Het CBG is een onafhankelijke autoriteit die de kwaliteit, werking en veiligheid van de medicijnen in Nederland reguleert en het juiste gebruik door de juiste patiënt stimuleert.
Gespecialiseerde centra
Regeneratieve behandelingen zijn allemaal specialistische ingrepen. Deze mogen alleen worden uitgevoerd in gespecialiseerde centra die door de Nederlandse gezondheidsautoriteiten zijn erkend. In deze centra worden alleen behandelingen aangeboden die zijn goedgekeurd, veelal zijn dit universitair medische centra.
Vóór goedkeuring grondig testen
Een regeneratieve behandeling wordt alleen goedgekeurd na grondig testen van de kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid van de behandeling. Dit gebeurt in klinische studies. In deze studies wordt onderzocht of een nieuwe behandeling veilig, effectief en beter is ten opzichte van bestaande behandelingen. Er zijn voor klinisch onderzoek van geneesmiddelen strenge regels en de onderzoeken worden wettelijk getoetst.
Waarschuwing: let op voor advertenties met onbewezen therapieën
Je hebt misschien wel eens een advertentie voorbij zien komen die bepaalde regeneratieve behandelingen, zoals stamcelproducten, aanbiedt. Wees altijd voorzichtig, sommige van deze behandelingen hebben geen strenge nationale en Europese goedkeuring gekregen. Dat betekent dat niet goed of niet voldoende onderzocht is of ze wel daadwerkelijk een gewenst effect hebben, of ernstige bijwerkingen.
Het Europees geneesmiddelenbureau (EMA) waarschuwt voor het gebruik van deze onbewezen (stam)cel-gebaseerde therapieën die worden aangeboden. Deze behandelingen kunnen ernstige risico's (zoals infecties, ongewenste immuunreacties, tumorvorming, verlies van het gezichtsvermogen en bloedingen in de hersenen) geven terwijl ze weinig of geen voordeel bieden. Wees voorzichtig bij het betalen voor behandelingen in Europa of daarbuiten.
Meer over toepassingen en behandelingen:
Kan regeneratieve geneeskunde erfelijke stofwisselingsziekten genezen? Stofwisselingsziekten (metabole ziekten) zijn ernstig en moeilijk te behandelen. Met gentherapie wordt geprobeerd betere behandelingen te ontwikkelen.
Waar moet ik op letten als ik een behandeling met (stam)cellen overweeg? Als je een stamcelbehandeling overweegt, zijn er belangrijke factoren om mee te nemen en vragen die je kunt stellen om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen.
Komen er regeneratieve behandelingen voor retina-/oogziekten? Regeneratieve geneeskunde voor de oogheelkunde ontwikkelt behandelingen voor verschillende oogaandoeningen, met het doel om het zicht te herstellen.
Welke regeneratieve behandelingen zijn er beschikbaar voor knieartrose? Artrose in de knie is een groeiend probleem in onze samenleving dat in sommige gevallen kan worden behandeld met een regeneratieve behandeling met stamcellen.
Kan regeneratieve geneeskunde echt genezen? Bij een regeneratieve behandeling wordt het lichaam aangezet om de ziekte zelf te herstellen.
Kun je met stamcellen hele organen vervangen als deze niet meer werken? Onderzoekers bestuderen hoe je van stamcellen hele organen kunt maken. Dan kun je in de toekomst zieke organen vervangen of orgaantransplantatie overbodig maken.
Navelstrengbloed bewaren, doen of niet? Aanstaande ouders kunnen navelstrengbloed van hun kind opslaan in een bloedbank. Om te doneren is dat zinvol, terwijl opslaan voor eigen gebruik dat niet is.
Waar kan ik een regeneratieve behandeling krijgen? In Nederland zijn het vooral de academische ziekenhuizen. Neem contact op met je behandelend arts voor jouw specifieke situatie.
Is een regeneratieve behandeling veilig? Een behandeling wordt uitgebreid beoordeeld voordat het wordt goedgekeurd.
Kunnen stamcellen hersenschade herstellen? Baby’s met een herseninfarct kunnen veilig behandeld worden met stamcel-neusdruppels.
Welke regeneratieve behandelingen zijn beschikbaar? Een overzicht van de behandelingen die op januari 2022 zijn goedgekeurd in Europa en/of Nederland.
Kan RM leverschade behandelen of herstellen? Binnen de regeneratieve geneeskunde wordt onderzocht hoe stamcellen, gentherapie en bioprinten kunnen helpen wanneer de lever ernstig beschadigd is.
Kunnen stamcellen worden gebruikt bij de genezing van hiv? Een handjevol mensen is ooit genezen van hiv door een stamceltransplantatie. Maar hoe werkt zo’n behandeling en waarom wordt die nog niet bij iedereen toegepast?
Welke regeneratieve behandelingen zijn er beschikbaar voor diabetes? Diabetes is een van de meest voorkomende chronische ziekten. Met regeneratieve behandelingen wordt ernaar gestreefd dat de patiënt niet meer afhankelijk is van medicijnen.
Kan regeneratieve geneeskunde helpen bij verminderde nierfunctie? Onderzoekers werken hard aan technieken die dialyse effectiever, veiliger en minder ingrijpend kunnen maken.
Worden organoïden al gebruikt voor medicatie/therapiekeuze bij kankerpatiënten? Kanker is een complexe ziekte en de huidige behandelingen zijn vaak niet specifiek genoeg. Tumororganoïden kunnen helpen tot een behandeling op maat te komen.
Kunnen stamcellen in de nabije toekomst toegepast worden voor herstel van het hart? Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. Hoe wordt stamcelonderzoek ingezet voor het herstel van het hart?
Bronnen
- Waarschuwing van de EMA tegen onbewezen celtherapieën (in het Engels)
Elke medische behandeling heeft risico's. Neem contact op met je behandelend arts over de risico’s van een specifieke regeneratieve behandeling.
Geschreven door:
Steffie Hermans-Beijnsberger Laatst bewerkt op 29 augustus 2022
