Onderzoek

Het departement Filosofie en Religiewetenschap heeft een sterke focus op onderzoek, vaak uitgevoerd in samenwerking met collega’s uit andere disciplines en partners uit het publieke domein. De wetenschappelijke expertise van het Onderzoekinstituut voor Filosofie en Religiewetenschap (OFR) is breed: van deskundigheid op het terrein van de wijsbegeerte en kunstmatige intelligentie tot expertise op het gebied van Arabisch, het christendom, de islam en andere religieuze en seculiere tradities.

Filosofische analyses van hedendaagse vraagstukken

Het onderzoek van de filosofen van de Universiteit Utrecht is zowel fundamenteel als toegepast. Onze onderzoekers dragen bij aan de grondige bestudering van denkers en vraagstukken uit de filosofische en wetenschappelijke canons. Daarnaast verrichten we ook filosofische analyses naar hedendaagse vraagstukken in de logica, wetenschapsfilosofie, ethiek, esthetica, wijsgerige antropologie en sociale en politieke filosofie.

We behandelen zeer concrete kwesties, maar vragen ook naar de dieperliggende theorieën. Onze aanpak kan in een brede zin als 'analytisch' worden omschreven: een goede theoretische en methodologische onderbouwing in de logica, de geschiedenis en de ethische theorievorming is hiervoor essentieel. Zo beslaat ons onderzoek een breed terrein, dat nog verder reikt door de samenwerkingen die we aangaan met andere departementen.

Onderzoeksgroepen

Religie als dynamisch cultureel verschijnsel - vroeger en nu

Onze religiewetenschappers richten zich op de interdisciplinaire bestudering van religie, in het bijzonder het christendom en de islam en op historische en hedendaagse ontwikkelingen wereldwijd met bijzondere aandacht voor Europa, het Midden-Oosten, Afrika en delen van Azië. Concrete thema’s van ons onderzoek zijn bijvoorbeeld de geschiedenis van ideeën over het hiernamaals, of (post)seculiere morele en maatschappelijke normen en instituties en hun wisselwerking met religieuze denkbeelden.

In de projecten ligt veelal de nadruk op religie als vormgever van cultureel erfgoed, en op de transformatie van culturele gebruiken en sociale en politieke instituties (zoals burgerschap, gendernormen, scholen) onder de invloed van religie en andersom. Ook is er aandacht voor sociale in- en uitsluiting, of situaties waarin religie en religieuze normen als belemmering of ondersteuning van sociale mobiliteit ervaren worden. Daarnaast belichten we de religieuze dimensies van discussies over gelijkheid en mensenrechten.

Onderzoeksgroepen