Aanleiding

De impact van de fysieke leeromgeving op het onderwijs

De fysieke leeromgeving is van grote invloed op leren. Op een basaal niveau, met randvoorwaardelijke eigenschappen van de ruimte, zoals voldoende licht en lucht om leren mogelijk te maken. Maar het gaat verder dan dat; de inrichting van de ruimte heeft ook daadwerkelijk didactische impact.

Een voorbeeld: activerend onderwijs is belangrijk in het Utrechts Onderwijsmodel. Uit onderzoek blijkt dat leerresultaten van onderwijs dat gegeven wordt in een Active Learning Classroom beter zijn in vergelijking met de leerresultaten van onderwijs in een traditionele zaal, zelfs bij een gelijk (activerend) didactisch ontwerp (Brooks, 2011). Het mechanisme dat hierachter schuilgaat is dat de inrichting van de ruimte het gedrag van docent en studenten beïnvloedt (Brooks 2012). In de Active Learning Classroom ‘zendt’ de docent minder, worden er meer vragen gesteld en vindt er meer discussie plaats. Dit is in lijn met activerend onderwijs en komt ten goede aan het leerproces.

Ondanks de centrale rol die activerend onderwijs in het Utrechtse onderwijsmodel speelt, is veel onderwijs nog altijd voor een groot deel gebaseerd op instructie vanuit de docent. Geen wonder, want veel Utrechtse onderwijszalen stellen de docent centraal. Dit leidt ertoe dat de docent het gedrag laat zien dat de inrichting van de zaal van hem of haar verwacht. Ondanks dat we weten dat interactie met medestudenten, de lesstof en de docent juist zo belangrijk is voor het leerproces.

Om de Utrechtse visie op onderwijs goed uit de verf te laten komen is het kortom noodzakelijk om een fysieke leeromgeving te ontwikkelen die in lijn is met de Utrechtse onderwijsvisie en deze versterkt.