Universiteit Utrecht viert honderdjarig jubileum steenlegging Bijlhouwerstraat
Op 8 juni 2022 is het honderd jaar geleden dat de eerste steen voor de uitbreiding van het Phyisisch Laboratorium bij op de Bijlhouwerstraat werd gelegd. In een bijeenkomst werd vandaag met genodigden stilgestaan bij het jubileum met presentaties over het leven van prof. Ornstein, toenmalig directeur van het lab, en de geschiedenis van het gebouw. Een klas basisschoolleerlingen uit de buurt legde symbolisch een steen.
De Universiteit Utrecht is een moderne organisatie, maar we eren ook onze tradities en erfgoed.
Steenlegging
Op 8 juni 1922 kreeg Hadassa Ornstein, dochter van Universiteit Utrecht hoogleraar en directeur van het Physisch Laboratorium Professor Leonard Ornstein, de eer om de verbouwing in te treden door de gedenksteen te leggen. Het gebouw aan de Bijlhouwerstraat herbergt nu het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap.
Professor Ornstein was en blijft onlosmakelijk verbonden met Utrecht. Zo begeleidde tijdens zijn aanstelling bij de Universiteit Utrecht 94 promovendi en was medeoprichter van de reeds nog steeds actieve Nederlandse Natuurkundige Vereniging. Ornstein legde contacten met industrie en bedrijfsleven, waarmee hij een van de belangrijkste initiatiefnemers was van wat later de derde geldstroom is gaan heten. In 1941 moest hij zijn werkzaamheden bij de universiteit stilleggen tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog: omdat hij Joods was werd hij toegang tot zijn eigen laboratorium ontzegd. Kort daarna stierf hij op 60-jarige leeftijd.
Aan het begin van de oorlog is mijn grootvader de toegang tot zijn lab ontzegd. Dat heeft hem heel veel pijn gedaan. Daarom is het zo geweldig dat wij hier nu weer staan.
De Bijlhouwersstraat
Naast Ornstein is ook aan de stenen van het gebouw aan de Bijlhouwerstraat een geschiedenis verbonden: van de bouw in 1875 in opdracht van de befaamde natuurkundige en meteoroloog C.H.D. Buys Ballot voor wat toen nog de Rijksuniversiteit Utrecht was, tot de aanbouw van het Physisch Laboratorium en diens uiteindelijke onderkomen voor het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap. Meer over de geschiedenis van het gebouw lees je in het verhaal Al honderd jaar ‘verbeelding en verbazing’ aan de Bijlhouwerstraat.
Muurschildering
Bij station Vaartsche Rijn schittert het werk van professor Ornstein sinds 2020 op de wetenschappelijke muurschildering over het Ornstein-Uhlbeck-proces, de toevalsbeweging waarin een object een reeks willekeurige bewegingen maakt. De muurschildering is gemaakt door kunstenaarscollectief De Strakke Hand.
