Hip&Co: een spelletjesapp voor zieke kinderen én hun vriendjes

Neurobioloog Heidi Lesscher onderzoekt sociaal spel bij chronisch zieke kinderen en deed mee aan Hacking Health Utrecht 2018: “We wilden een game maken waarmee we chronisch zieke kinderen kunnen helpen om meer samen te spelen. Ik had niet durven dromen dat we na een weekend al zo’n concreet product zouden hebben!” Op 2 juni test het team de game Hip&Co tijdens de publieksdag 'Als ze maar gelukkig zijn!' in het Wilhelmina Kinderziekenhuis.

Heidi Lesscher en haar teamgenoten  Merel van der Vlist (Universiteit Utrecht) en Anouk Tuijnman (Trimbos-instituut) waren op zoek naar frisse ideeën voor een game die chronische zieke kinderen kan helpen om meer met hun leeftijdsgenoten te spelen. En met succes, vertelt Lesscher: “Zeven mensen hebben zich tijdens de hackathon bij ons aangesloten: een grafisch vormgever en programmeur van een game design bedrijf, een statisticus die ervaring heeft met games voor onderwijs en kinderen met psychische klachten, twee IT-trainees met een biologische achtergrond, een industrieel ontwerper en een expert op het gebied van kunstmatige intelligentie.”

Er ontstond al snel een bijzondere chemie in het kersverse team. “Iedereen wilde graag iets doen voor zieke kinderen. Dat zorgde dat de motivatie extra hoog was.” Op vrijdagavond schetsten ze een plan, dat ze de volgende ochtend toetsten bij de 16-jarige voorzitster van de WKZ-Kinderraad. “We vroegen haar om haar perspectief op spelen en de game die we bedacht hadden. Zij heeft ook geïnformeerd bij andere kinderen in de raad wat voor hen belangrijk is.” Dat leverde zeer waardevolle input op, vertelt Lesscher. “Ze stelde hele verfrissende vragen, zoals ‘hebben jullie eraan gedacht dat sommige kinderen doof of blind zijn?’ Dat hield ons in de realiteit.”

Exclusief voor zieke kinderen

Een eyeopener voor het hele team was de vraag: ‘We vinden het heel fijn dat jullie dit voor ons maken, maar blijft het dan ook speciaal voor ons?’ Lesscher: “Zij was bang dat de groep waar Hip&Co voor bedoeld is buiten de boot valt als de app vrij toegankelijk zou zijn voor iedereen. Daar hebben we het uitgebreid over gehad. Het moet exclusief blijven voor zieke kinderen.” De bedoeling is nu dat zij de app krijgen via hun zorgverlener, en daarmee hun vrienden uit kunnen nodigen. Zo houden zij zelf de regie.

Kort gezegd wordt Hip&Co een overkoepelende game met daarin een grote verzameling spelideeën, die zieke kinderen stimuleert om meer samen met hun vrienden te ondernemen. Lesscher: “Dat hoeft niet altijd face to face, maar ze moeten het wel samen doen. Dan kunnen ze bijvoorbeeld een sleutel verdienen om het volgende deel van de game te ontgrendelen.” Aan wat voor spelletjes moeten we dan denken? “Dat kan heel breed zijn. Bijvoorbeeld een escape room die je stukje bij beetje samen oplost. Maar het hoeft niet digitaal zijn, en kan ook iets zijn als ‘pak een bak krijtjes, en ga buiten een Twisterveld tekenen'.”

“Ik hoop dat kinderen gaan denken: zo kan ik toch meedoen, en dan hoor ik er wél bij."

Cruciaal is dat de app aansluit bij de mogelijkheden van de kinderen. “We gaan spelopties selecteren op basis van: wat kan het kind aan?” Waar die grens ligt is voor ieder kind anders, en dat leert de app via een profiel dat het kind zelf aanmaakt. Daarnaast maakt het personage Hip contact met het kind, en stelt vragen: hoe gaat het met je? Heb je zin om te spelen? Wil je je vrienden uitnodigen? Op basis van de antwoorden doet Hip suggesties voor spelletjes.

Gewoon kind kunnen zijn

Hip&Co is bedoeld voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar. “We richten ons op alle kinderen die een chronische ziekte hebben,” vertelt Lesscher. “Het gaat daarbij niet om de ziekte zelf, maar om kind-zijn en dingen samen doen. Er is nog niets dat gericht is op het stimuleren van spel en het ‘gewoon-zijn’ en mee kunnen doen van deze kinderen. Zieke kinderen willen er ook gewoon bij horen, en we willen ze de kans geven om thuis dingen met hun vrienden te ondernemen, los van het ziek zijn.”

De reacties van kinderen op de vragen van Hip leveren ook belangrijke informatie op voor onderzoekers. “Omdat ze via de app vrienden uitnodigen kunnen we meten hoe vaak ze spelen, en met hoeveel kinderen ze dat doen. Zo kunnen we meer over sociale interactie en spel te weten komen. Daarnaast stellen we vragen over hoe het gaat. Hoe is het fysiek met je? Heb je gisteren nog wat gedaan met je vrienden? Als we die vragen systematisch stellen kunnen we ook iets zeggen over de ontwikkeling van de kinderen, en de invloed van de game daarop.”

‘Jullie dóen iets voor ons!’

Op zondag 2 juni is organiseren de Universiteit Utrecht, het Wilhelmina Kinderziekenhuis, het Trimbos-instituut en de Gemeente Utrecht de publieksdag Als ze maar gelukkig zijn!. Lesscher: “We willen de game dan laten spelen door kinderen, en input vragen op het spel zodat we het verder kunnen verbeteren en nog beter kunnen laten aansluiten bij de wensen van chronisch zieke kinderen.”

Hoe hoopt Lesscher dat Hip&Co chronisch zieke kinderen gaat helpen in de (nabije) toekomst? “Ik hoop dat de game ze op ideeën brengt. Dat ze op het gebied van spel meer in oplossingen denken; als ik dit doe kan ik toch meedoen, is het ook leuk, en dan hoor ik er wél bij. Er zijn andere manieren om interactie met elkaar hebben. Als ze het spel een tijdje gespeeld hebben, dan hoop ik dat ze vaker antwoorden dat ze iets met hun vrienden hebben gedaan. Dat ze zich minder eenzaam voelen, en beter in hun vel komen te zitten.”

“Ik had niet durven dromen dat we na één weekend al zo’n concreet product zouden hebben,” zegt een glunderende Lesscher. “Het sluit mooi aan bij wat chronisch zieke kinderen kan helpen, dat vind ik echt heel bijzonder. Ik heb nauwelijks geslapen in het weekend door alle energie en ideeën, ik stuiter nog steeds een beetje! Maar ik ben heel blij dat ik het gedaan heb. Zoals de voorzitster van de kinderraad zei: ‘Jullie dóen iets voor ons’. Dat alleen al!"

Dr. Heidi Lesscher is neurobioloog bij Diergeneeskunde en onderzoeker bij het thema spelen = gezond opgroeien binnen de hub KinderKennisCentrum.

Onderzoeksthema Jeugd

Wil je maatschappelijke problemen aanpakken, dan kun je het beste beginnen bij kinderen. Het Utrechtse onderzoeksthema Dynamics of Youth investeert in een veerkrachtige jeugd. Wetenschappers uit alle vakgebieden werken samen om kinderontwikkeling beter te leren begrijpen. Hoe helpen we kinderen en jongeren groeien en bloeien in onze snel veranderende samenleving?