“We brengen verschillende expertises samen die we kunnen delen”

Er zijn dit jaar meerdere Summer Schools met een link naar jeugdontwikkeling. Wat leren de studenten en wie zitten erachter? Deze keer aan het woord gynaecoloog en onderzoeker dr. Marcus Rijken over de Summer School ‘Reproductive & Maternal Health: a Global Perspective’.

Hoe kijk je terug op vorig jaar, toen deze Summer School voor het eerst georganiseerd werd?

“Het was een waardevolle week waarin ik samen met jonge, bevlogen mensen praatte over grote thema’s in de wereld. Ondanks dat je uit totaal verschillende werelddelen komt, deel je dezelfde missie: veilig moederschap. Dat vond ik vorig jaar ontzettend mooi om te ervaren. De deelnemers van zo’n Summer School kunnen zomaar de toekomstige medische leiders worden van het land waar ze vandaan komen. Als we met deze Summer School iets kunnen bijdragen aan hun kennis en netwerk is dat fantastisch! Alsof we hier in Utrecht een beetje meebouwen aan de toekomst. Het was zo’n succes dat Joyce Browne, professor Kitty Bloemenkamp en ik geen moment getwijfeld hebben om het dit jaar opnieuw te organiseren.”

We hebben niet alleen de verantwoordelijkheid over de gezondheid van Nederlandse moeders.

Hoe is deze Summer School ontstaan?

“De Summer School past helemaal bij de visie van het UMC Utrecht, namelijk: de samenleving heeft een wijdere blik nodig. We hebben niet alleen de verantwoordelijkheid over de gezondheid van Nederlandse moeders. Mede als bestuurslid van de Nederlandse werkgroep van International Safe Motherhood en Reproductive Health zet ik me in voor deze missie. Prof. dr. Jos van Roosmalen, één van de Summer School sprekers, introduceerde het concept ‘obstetrische ectoscopie’. Het staat voor een naar buiten gerichte blik die verder kijkt dan Nederlandse gynaecologie. Hier zal hij dan ook over vertellen in de zomer. De Summer School legt een link tussen Safe Motherhood, de afdeling verloskunde van het Wilhelmina Kinderziekenhuis en Global Health van het Julius Centrum (UMC Utrecht). Hierdoor brengen we verschillende expertises samen die we kunnen delen.”

Wat staat er op het programma?

“Ik verheug me het meeste op de verhalen van de mensen uit het veld. Zoals de lezing van prof. Tarek Mequid, gynaecoloog in Zanzibar. Hij kan op basis van zijn eigen ervaring vertellen over veilige zorg tijdens en na de zwangerschap. We benaderen het onderwerp vanuit verschillende perspectieven. Drs. Anke van der Kwaak is bijvoorbeeld gespecialiseerd in gender issues en prof. dr. Kitty Bloemenkamp weet alles over wereldwijde maternale registratiesystemen. Ook zullen er belangrijke vertegenwoordigers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) spreken over recente, grootschalige onderzoeken, bijvoorbeeld naar de kwaliteit van zorg in verloskamers. Zelf geef ik een presentatie over het toegankelijk maken van keizersnedes voor vrouwen die het nodig hebben en het voorkomen van onnodige keizersnedes.”

Een gezonde zwangerschap, een veilige bevalling en een gezonde moeder vormen de basis voor een gezond kind.

Voor wie is deze Summer School bedoeld?

“De Summer School is voor masterstudenten geneeskunde, verloskunde en biomedische wetenschappen. Maar het programma is ook interessant voor artsen, verloskundigen en onderzoekers. Het belangrijkste is dat je verder durft te kijken dan je eigen land. We verwachten mensen met een wereldwijde blik en een passie voor kwalitatieve zorg voor zwangere vrouwen over de hele wereld.”

Wat is de belangrijkste les die je aan de deelnemers wilt meegeven?

“Ik wil mijn gedrevenheid voor de verbetering van wereldwijde zorg overbrengen. Hopelijk kan ik mijn innerlijke drijfveer vertalen naar een empowerment om hieraan mee te werken. Hier in Utrecht zijn we bezig om minimale complicaties bij zwangerschap en bevallingen te voorkomen. Maar ondertussen sterft 5000 kilometer verderop een vrouw, simpelweg omdat ze geen toegang heeft tot de juiste zorg. Nu wij hier bijvoorbeeld een veilige manier gevonden hebben om onnodige keizersnedes te beperken, dan moeten we juist dat meenemen naar landen als Ghana en Sierra Leone. Dat doen we door onze kennis te vertalen naar de situatie daar. Lokale artsen praten met ons mee en samen komen we vervolgens tot een verbeterplan.”

Er is steeds meer bewijs voor dat de ontwikkeling in de baarmoeder grote invloed heeft op de ontwikkeling van latere psychische problemen.

Op welke manier is de Summer School verbonden met kinderontwikkeling?

“Een kind kan niet goed opgroeien zonder moeder. Dat is nog veel duidelijker zichtbaar in lage-inkomenslanden. De ontwikkeling van het kind en ook van de hersenen begint al in de baarmoeder. Een goed voorbeeld daarvan is de MRI-studie rond de geboorte van het YOUth onderzoek. Er is bovendien steeds meer bewijs voor dat de ontwikkeling in de baarmoeder grote invloed heeft op de ontwikkeling van latere psychische problemen. Ook de bevalling is van groot belang: er zijn aanwijzingen dat kinderen die geboren werden door middel van een keizersnee, later bijvoorbeeld meer kans hebben op een allergie of op obesitas. Kortom: een gezonde zwangerschap, een veilige bevalling en een gezonde moeder vormen de basis voor een gezond kind.”

Nieuwsgierig naar de Summer School? Meld je aan!

Ook interessant:

• Jeroen Pasterkamp over de Summer School 'Neural Circuit Development and Plasticity': "Basiskennis van het brein in één week"
• Tim Takken over de Summer School ‘Paediatric Sport and Exercise Medicine’: “De kans om mensen over de hele wereld te enthousiasmeren voor mijn vak”
• Louis Bont over de Summer School ‘Child Health – a Global Perspective’: “Iets wat ik al jaren in mijn hart voel, gebeurt nu ook in ons ziekenhuis”

Onderzoeksthema Jeugd

Wil je maatschappelijke problemen aanpakken, dan kun je het beste beginnen bij kinderen. Het Utrechtse onderzoeksthema Dynamics of Youth investeert in een veerkrachtige jeugd. Wetenschappers uit alle vakgebieden werken samen om kinderontwikkeling beter te leren begrijpen. Hoe helpen we kinderen en jongeren groeien en bloeien in onze snel veranderende samenleving?