Basiskennis van het brein in één week
Jeroen Pasterkamp over de Summer School Neural Circuit Development and Plasticity
Dynamics of Youth organiseert deze zomer weer een aantal Summer Schools. Wat leren studenten en wie zitten erachter? Dit keer aan het woord: neurowetenschapper Jeroen Pasterkamp, coördinator van de Summer School Neural Circuit Development and Plasticity.
Hoe is deze Summer School ontstaan?
Utrecht heeft een unieke plek binnen het hersenonderzoek in Nederland: we doen veel experimenteel werk, hebben hele goede microscopie en goede kweekmodellen in het lab. De afgelopen jaren is er een onderzoeksgroep ontstaan met een unieke expertise, die zich helemaal richt op hersenontwikkeling en plasticiteit [het vermogen van de hersenen om zich aan te passen aan veranderingen, red.].
Dus we dachten: het zou mooi zijn als we dat kunnen uitdragen in Nederland én daarbuiten. Ik kwam in contact met de mensen die de Summer School organiseren. Toen zijn we in gesprek geraakt, hoe werkt zoiets, hoe doe je dat dan? Dit jaar organiseren we de Summer School voor de zesde keer, opnieuw ondersteund door Dynamics of Youth. De cursus is een samenwerking tussen het UMC Utrecht Hersencentrum en de Bètafaculteit. Ik organiseer het samen met Harold MacGillavry, Corette Wierenga en Lukas Kapitein.’
Wat kunnen studenten verwachten van de cursus?
Harold, Corette, Lukas en ik leggen de eerste dag zelf alle basisprincipes uit aan studenten: hoe ontstaat een neuron? Hoe worden de contacten in het brein gelegd? Wat voor technologie heb je nodig om dat allemaal te bestuderen? De eerste dag sluiten we af met een barbecue voor het groepsgevoel. De vier dagen daarna hebben we elke dag drie sprekers: vooraanstaande wetenschappers uit de hele wereld. Die geven ’s morgens elk een lezing van een uur, met veel discussie.
Studenten mogen zelf een beetje aan de knoppen draaien.
‘s Middags organiseren we workshops, bijvoorbeeld over onderzoekstechnieken, of over een paper van zo’n vooraanstaande wetenschapper. Hoe is het onderzoek tot stand gekomen, en schrijven ze het nou echt op zoals het is…? We behandelen ook soft skills: hoe werkt het met subsidieaanvragen, hoe start je een lab op? En we hebben een rondleiding langs de labs van de verschillende organisatoren. De studenten mogen zelf een beetje aan de knoppen draaien.
Voor wie is de Summer School bedoeld?
We richten ons op masterstudenten en promovendi. Een deel komt uit Nederland, maar het grootste deel komt van over de hele wereld: China, Japan, Rusland, Amerika, overal. We spreken zelf veel over de hele wereld, dan maken we meteen reclame. We hebben inmiddels een mailinglijst, en mensen weten vaak al van het bestaan. We hebben een maximum van 30 studenten, want we willen het interactief houden.
Er komen veel ‘neuromensen’, die in hun studie al die kant opgaan. Maar we hebben ook artsen, of mensen uit een heel ander veld die willen weten wat het vak inhoudt. Je krijgt alles: de theorie en praktijk, dus je zit binnen een week op niveau. We selecteren wel, dus we vragen mensen om een motivatie te schrijven. Je hoeft geen neuro-achtergrond te hebben, maar wel een bepaald soort denkvermogen. We vragen onze sprekers om elke lezing goed te introduceren, dus niet meteen hardcore te beginnen met moleculen.
Onze sprekers beginnen niet meteen hardcore over moleculen.
Wat is er veranderd in de afgelopen zes jaar?
Eerst hadden we vijf dagen met sprekers. We merkten dat het te veel was, dus nu beginnen we rustig, door zelf de introductie te geven. Dan heb je meteen contact met de hele groep. Voor de rest is het programma hetzelfde gebleven. We horen weleens van mensen dat ze graag ook iets meer praktisch werk zouden willen, maar dat kunnen we niet realiseren in een week. We hebben verder altijd positieve evaluaties, daarom blijven we het doen. We zien dat we veel studenten terugkrijgen uit dezelfde labs in de wereld.
De studenten zelf zijn in de loop der jaren wel veranderd. Ze zijn nu allemaal wat mondiger, en weten beter wat ze willen. Dat is ook de maatschappij denk ik. Zo worden ze opgevoed, en onderwijs is veel meer gericht op presenteren.
Wat levert het jou op om de Summer School te organiseren?
Het heeft twee kanten. Je krijgt een groep studenten langs, en die kom je ook weer tegen als je congressen en dergelijke langsgaat. Je ziet ze dus later in hun carrière terug. Het is heel interessant om met die studenten te praten. Waar komen ze vandaan, wat doen ze precies, wat willen ze?
Je neemt de inspiratie mee naar je eigen lab.
Ten tweede nodigen we elk jaar een grote groep collega’s uit hier in Utrecht, wat ook een leuk aspect is. Onze sprekers geven leerzame lezingen waar vaak nieuwe data in zit. Het zijn allemaal mensen die op het hoogste niveau publiceren, in Nature, Neuron, Cell, dat soort bladen. We hebben ook weleens iemand uitgenodigd die tegen z’n pensioen aan zat, die een verhaal gaf over z’n carrière. Dat is leuk, dan zien mensen: okee, vijftien jaar geleden was er eigenlijk nog niks. Dat is ook handig voor je eigen werk, om die inspiratie mee te nemen naar je eigen lab.
Financiële ondersteuning voor studenten
De Summer School Neural Circuit Development and Plasticity verwierf dit jaar voor de 3e keer financiële ondersteuning van de International Brain Research Organization (IBRO) en de Federation of European Neuroscience Societies (FENS), om studenten zonder financiële middelen de kans te geven naar Utrecht te komen. Lees op de website van FENS hoe een oud-student en cursuscoördinator Corette Wierenga dit ervaren!
Deze Summer School wordt georganiseerd door Corette Wierenga (UU, cursuscoördinator) en Jeroen Pasterkamp (UMCU).
Lees ook
Onderzoeksthema Jeugd
Wil je maatschappelijke problemen aanpakken, dan kun je het beste beginnen bij kinderen. Het Utrechtse onderzoeksthema Dynamics of Youth investeert in een veerkrachtige jeugd. Wetenschappers uit alle vakgebieden werken samen om kinderontwikkeling beter te leren begrijpen. Hoe helpen we kinderen en jongeren groeien en bloeien in onze snel veranderende samenleving?