Was de eerste Hertog van Wellington meer dan 'gewoon een conservatieve generaal'? Volgens Beatrice de Graaf wel

Schilderij van Arthur Wellesley, de 1st Duke of Wellington

In oktober gaf hoogleraar Beatrice de Graaf de 33ste Wellingtonlezing. Onder meer aan de hand van tal van satirische cartoons, gaf ze inzicht in de strategie van de grote Europese mogendheden om de vermeende 'terreur' van Napoleon Bonaparte en zijn bondgenoten te beteugelen na de vredesregeling van 1815. 

De Hertog van Wellington

Na de overwinning op Napoleon, richtten Groot-Brittannië, Rusland, Oostenrijk en Pruisen in 1815 de Geallieerde Raad op. Deze Raad in Parijs moest revolutionair Frankrijk tot een vreedzame en ordentelijke staat transformeren. In haar lezing liet De Graaf zien dat de Britse Arthur Wellesley, Hertog van Wellington (1769-1852), een man was met oog voor zowel de binnen- als buitenlandse aspecten van de Europese vrijheid en bovendien een beslissende figuur in de nieuwe Geallieerde Raad.

Beatrice de Graaf en Charles Wellesley, the 9th Duke of Wellington. © University of Southampton
Beatrice de Graaf en Charles Wellesley, de 9e Hertog van Wellington. © University of Southampton

Terwijl Wellington tegenwoordig vooral als een simpele conservatieve soldaat wordt gezien, vergelijkt De Graaf hem met de reactionaire Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, prins Klemens von Metternich. Ze pleit voor een herwaardering voor Wellingtons diplomatieke verrichtingen op het Europese parket, waar hij diverse interventies ondernam, die door tijdgenoten als ‘liberaal’ werden beschouwd. Zo probeerde hij de hoven van Frankrijk en Spanje ervan te overtuigen constituties aan te nemen, zette hij zich in voor de afschaffing van slavernij, de preventie van oorlog met het Ottomaanse Rijk, en verdedigde hij de vrijheid van de pers in het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden.

Het tijdperk na 1815 geldt nu vaak als het beginpunt van de grote diplomatieke conferenties, de ‘summits’. De Graafs lezing behandelde een onderwerp dat meer aandacht verdient van historici, vooral gezien het feit dat Europa en het Verenigd Koninkrijk altijd baat hebben gehad bij wederzijdse betrokkenheid, iets wat na de Brexit opnieuw benadrukt kan worden.

Wellingtonprijs 2022

Tijdens het evenement ontving dr. Zack White, historicus, auteur, podcastmaker, slagveldgids, docent en voorzitter van de Napoleonic & Revolutionary War Graves Charity, tevens de Wellingtonprijs 2022 voor zijn proefschrift 'Pragmatism & Discretion: Discipline in the British Army, 1808-1818'.

"Het is een voorrecht om voor de tweede keer in mijn carrière de prijs te mogen ontvangen," zei White, "nadat ik tien jaar lang aan de hand van de Wellingtoncollectie aan verschillende projecten heb gewerkt. De Wellingtoncollectie van de University of Southampton is een zeer waardevolle bron van informatie en archiefmateriaal voor historici en de bijbehorende jaarlijkse Wellingtonlezing is een prachtig evenement. Het feit dat de prijs werd uitgereikt tijdens de Wellingtonlezing, die dit jaar door mijn goede vriendin en collega historicus professor De Graaf werd gehouden, maakte de gelegenheid dubbel zo bijzonder."