Prestigieuze Balzanprijs voor klimaatonderzoeker Hans Oerlemans

Hoogleraar Hans Oerlemans is inmiddels drie jaar met emeritaat, maar zijn werk wordt nog altijd gelauwerd. Op 12 september werd bekendgemaakt dat hij en zijn Deense collega Dorthe Dahl-Jensen samen een van de winnaars zijn van de 2022 Balzanprijzen. De onderzoekers nemen de oorkonde en het bijbehorende geldbedrag in november in ontvangst van de Italiaanse president Sergio Mattarella.

De Italiaans-Zwitserse Balzanprijzen worden sinds 1961 jaarlijks uitgereikt aan onderzoekers die volgens een jury significant bijdragen aan kennisontwikkeling. De opzet van de Balzanprijzen is vergelijkbaar met die van de Nobelprijs, met vier officiële prijscategorieën binnen de cultuur en wetenschap plus een prijs voor de vrede. Het prijzengeld bedraagt 750.000 Zwitserse Frank (770.000 euro), tegenover omgerekend 930.000 euro voor de Nobelprijs vorig jaar. Acht winnaars van de Balzanprijs wonnen later de Nobelprijs. De Balzanprijzen zijn in het leven geroepen door de dochter van Eugenio Balzan, een rijke, Italiaanse journalist.

Weg vrijgemaakt

Oerlemans en Dahl-Jensen ontvangen de prijs voor hun fundamentele en baanbrekende onderzoek naar de dynamiek van gletsjers en ijskappen. De jury prijst bovendien de impact die het onderzoek heeft op de kennis over klimaatverandering en de achterliggende mechanismen. Het heeft ‘de weg vrijgemaakt naar betrouwbaardere voorspellingen van het gedrag van ijskappen en de veranderingen in de zeespiegel die daarmee samenhangen’.

Geen kleintje

Oerlemans reageert enthousiast en vindt het geweldig om de wetenschappelijke prijs te winnen. “Het is echt geen kleintje! Het is ook een mooie erkenning van het vakgebied Glaciologie, en Klimaatfysica in het algemeen.” Hij voegt eraan toe dat het nooit mogelijk was geweest zonder de inzet van zijn collega’s van het Utrechtse Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek (IMAU).

Meest invloedrijke klimaatwetenschappers

De 71-jarige klimaatonderzoeker wordt vaker geroemd om zijn staat van dienst. Zo verscheen hij vorig jaar nog op de ranglijst van ’s werelds meest invloedrijke klimaatwetenschappers, opgesteld door persbureau Reuters. Oerlemans publiceerde al in 1989 een eerste voorspelling van de te verwachten zeespiegelstijging, die niet veel afwijkt van waar we nu mee werken, organiseerde grote meteorologische experimenten op gletsjers en ijskappen en zette in 1995 de Karthaus zomerschool in gang, voor jonge onderzoekers op het gebied van ijskappen en gletsjers.