Michael Kwakkelstein in de media over tentoonstelling Leonardo Da Vinci

Tekeningen Leonardo da Vinci. A) Jonge vrouw de voeten wassend van een peuter (1478-80). Porto, Faculdade de Belas Artes, Universidade do Porto. B) Studies van acht hoofden (ca. 1490-1495). Royal Collection Trust/© Her Majesty Queen Elizabeth II 2018
Tekeningen Leonardo da Vinci. A) Jonge vrouw de voeten wassend van een peuter (1478-80). Porto, Faculdade de Belas Artes, Universidade do Porto. B) Studies van acht hoofden (ca. 1490-1495). Royal Collection Trust/© Her Majesty Queen Elizabeth II 2018

Vorige week opende de tentoonstelling 'Leonardo da Vinci' in Teylers Museum in Haarlem. Prof. dr. Michael Kwakkelstein (Kunstgeschiedenis), gastconservator van de tentoonstelling, verscheen naar aanleiding van de opening in verscheidene media. Hieronder een overzicht.  

Leonardo da Vinci (1452-1519), de Renaissance-kunstenaar, was een van de eersten die zich bezighield met de expressie van emoties. Dat is niet alleen zichtbaar in een schilderij als de Mona Lisa, maar ook in Leonardo’s vele schetsen en tekeningen. In 2019 is het vijfhonderd jaar geleden dat Leonardo is overleden en zullen overal ter wereld tentoonstellingen worden georganiseerd. Teylers Museum geeft de aftrap. Met zo’n 30 tekeningen van de meester en evenveel werken van tijdgenoten wordt duidelijk hoe ver Leonardo zijn tijd vooruit was. 

voor iedereen interessant

Uitgangspunt voor de tentoonstelling is Leonardo's belangstelling voor de expressieve kenmerken of eigenschappen van de vormen van het menselijk gelaat, van misvormd en lelijk tot mooi of in schoonheid geïdealiseerd. Hij was de eerste in zijn tijd die op straat mensen met een ongewoon of mismaakt gezicht bestudeerde en vervolgens tekende. "De tekeningen zijn voor iedereen interessant", stelt Kwakkelstein. "Het menselijke gezicht spreekt iedereen aan: enge gezichten, mooie gezichten. Het leuke aan de tentoonstelling is dat we niet alleen maar misvormde gezichten hebben of karikaturale, maar ook bijvoorbeeld een van 's werelds beroemdste tekeningen van een heel mooi meisje dat de toeschouwer aankijkt, vergelijkbaar met het 'Meisje met de parel' van Vermeer", vertelde Kwakkelstein 20 augustus op NPO Radio 2.  

michael kwakkelstein

Prof. dr. Michael Kwakkelstein. Foto: Aad Hoogendoorn
Prof. dr. Michael Kwakkelstein. Foto: Aad Hoogendoorn

Michael Kwakkelstein is directeur van het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut (NIKI) in Florence en als hoogleraar Beeldende Kunst van de renaissance in Italië en de Nederlanden verbonden aan de Universiteit Utrecht. Kwakkelstein is, naast gastconservator, hoofdredacteur van de catalogus van de  tentoonstelling. Het onderwerp van de tentoonstelling is dat van Kwakkelsteins proefschrift (Leonardo da Vinci as a physiognomist. Theory and drawing practice, Leiden 1994, 2e herziene ed. Leiden 2014 (Primavera Pers)).

Kwakkelstein publiceert sinds 1991 over Leonardo da Vinci. In opdracht van Amsterdam University Press werkt hij aan een boek over Leonardo (De Mythe Ontrafeld) dat na de zomer in de reeks Elementaire deeltjes zal verschijnen.