Deadline voor klimaatactie: doortastend handelen voor 2035 noodzakelijk
Forse actie is snel nodig om onder 2 °C klimaatopwarming te blijven
Als regeringen wereldwijd niet vóór 2035 sterk handelen om klimaatverandering te bestrijden, is het onwaarschijnlijk dat de opwarming van de aarde beperkt zal blijven tot minder dan 2 °C in 2100. De deadline om de opwarming tot 1,5 °C te beperken is al verstreken, tenzij regeringen radicale klimaatactie ondernemen. Dat blijkt uit een publicatie van Nederlandse en Britse onderzoekers die vandaag verschijnt in het wetenschappelijke tijdschrift Earth System Dynamics.
Er blijkt nog maar weinig tijd te zijn voordat de doelen uit het Parijse klimaatakkoord onhaalbaar worden, zelfs als we drastische acties ondernemen om uitstoot te beperken
“Ons onderzoek laat zien dat er strikte deadlines zijn voor het ondernemen van klimaatactie”, aldus Henk Dijkstra, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en een van de betrokken onderzoekers. “Er blijkt nog maar weinig tijd te zijn voordat de doelen uit het Parijse klimaatakkoord onhaalbaar worden, zelfs als we drastische acties ondernemen om uitstoot te beperken.” In 2015 spraken VN-landen in Parijs af om de klimaatopwarming te beperken tot maximaal 2 °C, met een streven naar een opwarming van slechts 1,5 °C, om gevaarlijke gevolgen zoals de toename van extreem weer te beperken.
Point of no return
De onderzoekers van het Centre for Complex Systems Studies van de Universiteit Utrecht en van Oxford University berekenden de deadline om de Parijse klimaatdoelen nog te kunnen halen: het laatst mogelijke jaar om te beginnen met het sterk verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. “Het voordeel van het point of no return-concept is dat er een tijdsaspect in zit, wat een nuttige bijdrage kan leveren aan het debat over de urgentie van klimaatactie”, aldus Matthias Aengenheyster, onderzoeker aan Oxford University en hoofdauteur van de publicatie.
Strikte deadline
Aan de hand van informatie uit klimaatmodellen bepaalden de onderzoekers de deadline voor het starten van klimaatactie om de opwarming waarschijnlijk (met een kans van 67%) onder de 2 °C te houden in 2100. Die deadline hangt af van hoe snel de uitstoot van broeikasgas teruggebracht kan worden door meer duurzame energie te gebruiken. Als we erin slagen om het aandeel duurzame energie elk jaar met 2% te verhogen, is het jaar 2035 de strikte deadline om daarmee te beginnen. Als we de uitstoot sneller kunnen verminderen, door het aandeel duurzame energie met 5% per jaar te verhogen, verschuift die deadline naar 2045.
Zeer ambitieus
De onderzoekers waarschuwen echter dat zelfs het meer bescheiden scenario zeer ambitieus is. “We hebben het hier over het aandeel duurzame energie ten opzichte van de totale energieconsumptie,” vertelt Rick van der Ploeg, hoogleraar economie aan Oxford University en mede-auteur van de publicatie. “Wereldwijd is dat in de afgelopen twintig jaar gestegen van bijna niets tot 3,6%. De jaarlijkse toename is dus zeer klein. Gezien het trage tempo van grootschalige politieke en economische veranderingen is urgente actie dus nog steeds noodzakelijk, aangezien zelfs het bescheiden scenario een grote verandering is ten opzichte van de huidige uitstoot.”
Negatieve emissie
Het beperken van klimaatopwarming tot 1,5 °C in 2100 is nog veel lastiger. Daarvoor zou vanaf 2027 het aandeel duurzame energie met 5% per jaar moeten stijgen. In het meer bescheiden scenario, waarin het aandeel duurzame energie elk jaar met 2% toeneemt, is het point of no return al verstreken. In dit scenario is het onwaarschijnlijk dat het doel van 1,5 °C in 2100 nog kan worden bereikt, tenzij we CO2 uit de atmosfeer verwijderen. Dat zou volgens het onderzoek wel iets meer ruimte scheppen, maar zelfs sterke negatieve emissies zouden het point of no return met slechts 6 tot 10 jaar kunnen uitstellen.
“We hopen dat het hebben van een deadline een gevoel van urgentie oproept bij politici en beleidsmakers”, besluit Dijkstra. “Er is weinig tijd over om de klimaatdoelen van Parijs nog te kunnen bereiken.”
Publicatie
The Point of No Return for climate action: effects of climate uncertainty and risk tolerance
Matthias Aengenheyster, Qingyi Feng*, Rick van der Ploeg, Henk A. Dijkstra*
Earth System Dynamics, 30 augustus 2018, https://doi.org/10.5194/esd-9-1085-2018
* verbonden aan de Universiteit Utrecht