"Waar de nieuwe heilige Titus Brandsma voor stond, overstijgt het religieuze en het lokale"

Zondag werd de Nederlandse pater Titus Brandsma (1881-1942) heiligverklaard door de katholieke kerk. In de afgelopen eeuw gingen slechts vijf Nederlanders hem voor. Hoogleraar Religie en Gender Anne-Marie Korte vertelt bij NU.nl hoe belangrijk deze heiligverklaringen nog zijn voor een voornamelijk seculaire samenleving.

Wonderlijke genezing

Brandsma is uitgekozen voor de heiligverklaring omdat hij een wonder zou hebben verricht: hij genas een Amerikaanse pater van diens 'ongeneeslijke' huidkanker. Het bewijzen van dit wonder was een lang proces. "De gedachte is soms dat als er geen wetenschappelijke verklaring is, het wel een wonder moet zijn", legt Korte uit. "Er wordt eerst door een medische commissie, waar ook niet-gelovige artsen deel van uitmaken, gecontroleerd of de genezing wetenschappelijk onverklaarbaar is. Geloof en wetenschap worden daarbij ver tegenover elkaar gezet."

Hoe de speciale commissie in het Vaticaan precies beslist of iets wel of geen wonder is, is niet duidelijk. "Daar zijn ze erg terughoudend en voorzichtig mee", zegt Korte. Voor Brandsma is er voor het Vaticaan nu echter genoeg bewijs.

Moderne structuren

Volgens Korte bewandelt Brandsma "een mooie middenweg tussen oude en moderne structuren". Zo zette hij zich tijdens de Tweede Wereldoorlog af tegen het nationaalsocialisme, kwam hij op voor joodse docenten en studenten, en riep hij dag- en weekbladen op NSB-advertenties te weigeren. Uiteindelijk kostten deze acties hem zijn leven. Deze waarden, zoals persvrijheid en menselijke waardigheid, zijn nog altijd actueel.

Alhoewel Brandsma's verzet tegen discriminatie nu geëerd wordt, bestaat er nog veel ongelijkheid binnen de katholieke kerk, met name op het gebied van gender. "Het kerkelijk systeem dat tot erkenning leidt, is gebaseerd op mannelijke priesters", vertelt Korte. "Langzaam krijgen nu ook vrouwen hogere kerkelijke functies. Maar het duurt nog wel even voordat dat echt gelijk is."