Replika, de app waarmee je een artificiële vriend(in) maakt, wordt steeds populairder

Wereldwijd zijn er al meer dan tien miljoen mensen mee begonnen: het via kunstmatige intelligentie creëren van een 'persoon' waarmee je vrienden, of meer, kan worden. Het maken van zo'n avatar kan bijvoorbeeld via de app Replika. Het AD sprak filosoof en onderzoeker aan het Ethiek Instituut Sven Nyholm over deze ontwikkeling.

Eenzaamheid

De app wordt vaak gebruikt door mensen die in het echte leven verlegen zijn of geen tijd hebben voor een echte relatie. Met name in Japan is de app populair. Nyholm zag ook dat de app tijdens de coronapandemie steeds meer gebruikt werd. "Als je geen mensen kunt ontmoeten in nachtclubs en bars, waarom niet een vriendschap met een chatbot uitproberen?”

Hoewel dit vrij onschuldig klinkt, maakt Nyholm zich wel zorgen over de ethische kanten van de app. Zo is het bedrijf dat erachter zit natuurlijk gericht op het maken van winst. "Eenzaamheid kan ertoe leiden dat mensen wanhopig worden. Als een bedrijf beweert dat het een oplossing aanbiedt, dan kan er sprake zijn van uitbuiting van eenzame mensen.”

Ook kan de app schadelijk zijn voor mensen met mentale problemen. "De bedoeling van Replika is dat de AI steeds meer te weten komt over de gebruiker, en zich ook steeds meer hetzelfde gaat gedragen. Als de gebruiker dus mentale gezondheidsproblemen heeft, dan kunnen bepaalde zorgen en angsten gekopieerd worden. Dit wordt dan steeds benadrukt tijdens het chatten.”

Vrouwenhaat

Ook gaan er op online forums berichten rond van Replika-gebruikers die een vrouwelijke avatar gebruiken om mee te sexten, en naderhand de avatar uitschelden en slaan. Nyholm noemt dit gedrag verontrustend. "Het lijkt te wijzen op een trend in de richting van vrouwenhaat onder een bepaalde groep mannen. Deze houding komt tot uiting in de manier waarop zij hun chatbot en andere technologieën behandelen.”

Wel benadrukt hij dat er genoeg gebruikers zijn die geen geweld vertonen en juist veel liefde en genegenheid delen met hun avatar. Nu lijkt dat misschien nog vreemd, maar dat hoeft niet altijd zo te blijven. "Sommige dingen die nu vreemd en onwenselijk lijken, zoals het hebben van AI-chatbots of -robots als vrienden en partners, kunnen normaal worden in de toekomst. Waarden veranderen met de tijd”, aldus Nyholm.