René Koekkoek over zijn nieuwe boek 'Revolutionaire tijden'
In september verscheen het nieuwe boek van dr. René Koekkoek (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis), getiteld Revolutionaire tijden. Politiek en idealen rond 1800. Koekkoek schreef twee voorpublicaties en werd door verschillende media geïnterviewd over het boek.
Een veelzijdige erfenis
"De late achttiende eeuw staat bekend als het tijdperk van de ‘Atlantische revoluties’," schrijft Koekkoek voor Nieuw Wij. Binnen dat tijdperk is de Haïtiaanse revolutie relatief onderbelicht gebleven. Juist nu, in het licht van de Black Lives Matter-beweging en maatschappelijke gesprekken over racisme, is deze geschiedenis relevant. Revolutionaire tijden vertelt het verhaal van deze revolutie. Koekkoek: "Die plaats ik tussen de andere revoluties van die tijd, juist om te laten zien dat het revolutietijdvak een veelzijdige erfenis heeft nagelaten waar we nu nog steeds mee leven."
Het is niet alleen de nalatenschap van de revolutie die Koekkoek interesseert, maar ook de parallellen met onze huidige tijd. "In mijn optiek ligt het belang van het tijdperk van de Atlantische revoluties voor de huidige tijd niet langer in het oprakelen van ronkende principes of het afserveren van naïeve idealen," schrijft Koekkoek in De Groene Amsterdammer. "De worsteling van de Atlantische revolutionairen is ook de onze, vandaag de dag, dat maakt dit historische tijdvak zo relevant voor onze tijd: die is ook verre van eenduidig."
Het revolutietijdvak van de late achttiende eeuw heeft een veelzijdige erfenis nagelaten waar we nu nog steeds mee leven.
Verschillende revoluties
In zijn boek wilde Koekkoek laten zien dat de late achttiende eeuw niet alleen gekenmerkt werd door de Amerikaanse en Franse revoluties in 1776 en 1789. Naast de Haïtiaanse revolutie, die in 1791 begon, schrijft hij ook over de Bataafse Revolutie, die uitbrak in 1795. Al deze revoluties kondigen samen een nieuw tijdperk aan. "Het moderne begrip van revolutie wordt in die tijd gemunt," legt Koekkoek uit bij De Nieuwe Wereld. Vanaf de late achttiende eeuw werd de revolutie niet langer gezien als onderdeel van een cyclus, maar als collectieve politieke handeling die brak met de tijd.
De Bataafse Revolutie is de meest bekende van de vier revoluties waar Koekkoek zich op richt. Deze revolutie werd lang gezien als iets wat de Nederlanders hadden afgekeken van de Fransen. "In mijn boek probeer ik te laten zien dat dit geen correcte weergave is van wat er in die tijd gebeurde, omdat het geen recht doet aan de Nederlandse verlichting van de decennia daarvoor, en de ontwikkeling van natievorming en ideeën van gelijkheid in Nederland zelf," vertelt Koekkoek in Bazarow. Het feit dat de revolutionairen een centrale eenheidsstaat nastreefden was een duidelijke breuk met het verleden.