Heel Heerlen graaft: citizen science op z’n leukst

De eerste schoppen gaan in de grond voor Heel Heerlen graaft. © Heel Heerlen graaft
© Heel Heerlen graaft

In het project Heel Heerlen graaft werd op 9 en 10 september druk gezocht naar vondsten die een beter beeld kunnen geven van Coriovallum, de Romeinse voorganger van Heerlen. Universitair docent Saskia Stevens vertelt in de NRC meer over dit project, dat hopelijk ook nieuw inzicht oplevert voor haar project Constructing the Limes.

Proefboringen

In Heerlen is al eerder het oudste stenen gebouw van Nederland gevonden. “Het badhuis is natuurlijk een icoon van de stad”, zegt Stevens, “maar door jarenlang opgraven is er ook bekend dat er veel meer in die stad aanwezig was.” Dankzij de nieuwe opgravingen hoopt ze er meer van bloot te kunnen leggen en te kunnen achterhalen waar de mensen vroeger woonden of wat voor materialen ze gebruikten.

Dit wordt gedaan door putten van ongeveer een vierkante meter groot en 1,20 meter diep te graven in 25 tuinen, legt Stevens uit. Het zijn een soort ‘proefboringen’ in een groot gebied, “maar het zijn kansrijke plekken.” Dit graven wordt veel gedaan door de tuineigenaren en een brede groep andere geïnteresseerden, waardoor het project volgens haar een ‘niet eerder vertoond staaltje citizen science’ is.

Onderzoek

Naast het achterhalen hoe Coriovallum er precies uitzag vroeger, hoopt Stevens ook dat er vondsten worden gedaan die helpen bij het project Constructing the Limes. Dit project onderzoekt de impact van de grens van het Romeinse Rijk in Nederland op de beweging van mensen en de import van nieuwe goederen en ideeën. Archeologische vondsten uit Coriovallum kunnen helpen daarin beter inzicht te krijgen.

Of dit soort vondsten erbij zitten, moet nog op zich laten wachten tot alle vondsten geanalyseerd zijn. Stevens heeft grote hoop bij het onderzoek naar sedimentair DNA, dat zich in archeologische bodemlagen bevindt. “Bestudering daarvan duurt ook even, maar kan meer inzicht geven in het dieet van de bewoners van destijds en mogelijke ziekteverwekkers laten zien.”

Video van Heel Heerlen graaft
‘Kinderen graven naar spullen uit Romeinse tijd: ‘Best vet’’, Jeugdjournaal (30 augustus 2023)
‘Inwoners Heerlen graven in eigen tuin naar oude Romeinse stad’, NOS Journaal (9 september 2023)
‘Heel Heerlen graaft: tegels lichten voor ‘misschien wel een tempel!’’, NRC (10 september 2023)
‘Naar Romeinse resten graven in Heerlense achtertuintjes: ‘Je stuit erop zodra je ergens een schep in de grond steekt’’, de Volkskrant (11 september 2023)