Door klimaatverandering loopt cultureel erfgoed gevaar

Paleis op de Dam © iStockphoto.com/tunart
Paleis op de Dam © iStockphoto.com/tunart

Klimaatverandering zorgt niet alleen voor het verdwijnen van diersoorten en natuurgebieden, maar ook voor het verdwijnen van kunst en architectuur. Prof. dr. Thijs Weststeijn (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) schreef een artikel voor De Groene Amsterdammer, waarin hij reflecteert op de invloed van klimaatverandering op de manier waarop we nadenken over cultureel erfgoed.

Prof. dr. Thijs Weststeijn. Foto: Ed van Rijswijk
Prof. dr. Thijs Weststeijn. Foto: Ed van Rijswijk

Het einde van het Paleis op de Dam

Het valt Weststeijn op dat zijn studenten sinds een paar jaar op een andere manier nadenken over monumenten als het Paleis op de Dam. Voorheen werd voornamelijk in historisch perspectief over het Paleis nagedacht, maar nu dreigt ook een toekomstbeeld: door het stijgen van de zeespiegel zal het gebouw ooit in het water verdwijnen. “Op de langere termijn wordt al het erfgoed dat zich bevindt op land onder de huidige zeespiegel door klimaatverandering bedreigd,” waarschuwt Weststeijn. Klimaatverandering en de kwetsbaarheid van cultureel erfgoed dwingt ons om te reflecteren op de toekomst.

Nieuwe kansen voor erfgoed

Het grimmige vooruitzicht van het verdwijnen van cultureel erfgoed stemt weinig positief. Maar er zijn mogelijk ook nieuwe kansen voor erfgoed in de klimaatcrisis. “Opvallend is dat veel meer is geschreven over de invloed van klimaatverandering op de natuur en dieren dan op onszelf,” vertelt Weststeijn. Meer bekendheid over de dreiging van klimaatverandering voor cultureel erfgoed kan Nederlanders die hun identiteit deels ontlenen aan cultureel erfgoed motiveren om meer klimaatvriendelijke politieke keuzes te maken. “Waar we bij de aanblik van de teloorgang van koraalriffen, complete diersoorten en landschappen ten prooi kunnen vallen aan een gevoel van machteloosheid, kan het redden van onze eigen maaksels ons inspireren tot nieuwe creativiteit.”