De nalatenschap van Mussolini

Fascistische partijen Italië 1924. Eedaflegging van trouw door Benito Mussolini en zijn 'zwarthemden' aan koning Victor Emmanuel, Domplein te Milaan. Foto: geheugenvannederland.nl
Fascistische partijen Italië 1924. Eedaflegging van trouw door Benito Mussolini en zijn 'zwarthemden' aan koning Victor Emmanuel, Domplein te Milaan. Foto: geheugenvannederland.nl

In Italië zijn herinneringen aan Benito Mussolini, die vanaf 1922 tot zijn afzetting in 1943 aan de macht was, nog overal terug te vinden. Waarom is hij nog steeds zo populair? En hoe ziet zijn nalatenschap eruit? Dr. Pepijn Corduwener (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) praatte erover mee in Het Financieele Dagblad.

Dr. Pepijn Corduwener
Dr. Pepijn Corduwener

Geen consensus

"De fascinatie is er bijna altijd al geweest," zegt Corduwener. Volgens hem begon dit al vlak na de dood van Mussolini. Italië heeft namelijk het fascisme nooit definitief aan de kant gezet. De Koude Oorlog hield de strijd tussen links en rechts in stand, waardoor er nooit een consensus werd bereikt over hoe het land zich haar fascistische verleden moest herinneren. "Dat zie je aan de continuïteit van wetgeving, personeel en instituties voor en na 1945," legt Corduwener uit.

Steeds zichtbaarder

Om dezelfde reden dwaalt ook Mussolini's politiek nog altijd rond in Italië, zoals bijvoorbeeld te zien in de partijen Casa Pound en Forza Nuova. "Dat zijn kleine groepen die schaamteloos het fascisme en Mussolini ophemelen. Ze zijn steeds zichtbaarder." Ook grotere rechtse partijen Fratelli d'Italia en Lega recyclen symbolen en woorden die verbonden zijn aan Mussolini. Corduwener weigert ze als fascistisch te bestempelen, maar wijst wel op de gevaren van zulke campagnes, zoals toenemende xenofobie en polarisatie.