Behandel onderwijs niet als een markt

Het onderwijs is te afhankelijk van Google en Microsoft, maar overstappen op alternatieven leidt tot ongemak en verwarring. Hoogleraar Media en digitale samenleving José van Dijck waarschuwt in een artikel van de Algemene Onderwijsbond voor de gevolgen van onze afhankelijkheid van deze commerciële bedrijven.

Online onderwijs

Techgiganten hebben een centrale rol in ons onderwijs, en verdienen geld aan de data van leerlingen en studenten. Je zou zeggen dat dit niet gepast is binnen het onderwijs, maar toch worden grote commerciële bedrijven als Google en Microsoft door veel onderwijsinstellingen gebruikt. Aan het begin van de coronacrisis zag Van Dijck hoe de Universiteit Utrecht halsoverkop moest overstappen op online onderwijs. Van Dijck zou graag zien dat de universiteit alsnog kiest voor een overstap naar open source. Maar om over te stappen op alternatieven voor de techgigant Microsoft, moet dat alternatief wel beschikbaar zijn.

Alternatieven

Overstappen op alternatieven is vaak een moeizaam en verwarrend proces. Een overstap vereist ict-expertise, instructies voor leerlingen en leraren, en eventueel uitleg voor ouders. Toch vindt Van Dijck dat ontwikkelen noodzakelijk is, iets waar zij zelf aan meewerkt met de Spinozapremie die zij recent ontving. “Natuurlijk gaat de publieke sector niet Google Classroom nabouwen, maar zonder een alternatief is het moeilijk onderhandelen. We moeten tegenwicht kunnen bieden.” Het vinden van een oplossing begint er volgens haar mee dat we onderwijs niet langer als een markt moeten zien, maar als een publieke sector waar publieke waarden als privacy, transparantie en autonomie verzekerd zijn, liefst op Europees niveau.