Alternatief vwo-eindexamen Nederlands

Het centraal eindexamen Nederlands have en vwo wordt de komende jaren herzien, omdat het in zijn huidige vorm al geruime tijd de vraag stelt welke vorm van begrijpend lezen hiermee wordt getoetst. Neerlandici Marc van Oostendorp (Radboud Universiteit) en Els Stronks (Universiteit Utrecht) namen het vwo-examen dat dit jaar net is afgenomen als vertrekpunt, en bouwden het om tot een voorbeeld voor het examen-nieuwe-stijl. Voor Neerlandistiek schreven ze over hun project.

Het huidige examen Nederlands

Sommige problemen worden naar het idee van Van Oostendorp en Stronks ook zichtbaar in het vwo-examen dat afgelopen vrijdagmiddag is afgenomen. Leerlingen kwamen in tijdnood, omdat het examen onder andere een oefening in was heel snel schrijven, en niet in proberen goed door te dringen in een tekst. Bovendien gingen de vragen voornamelijk over het vermogen argumentatieschema’s te ontdekken en werd niet getoetst of leerlingen de teksten ook anderszins daadwerkelijk begrepen.

Examen nieuwe stijl

De kern van het nieuwe examen dat Van Oostendorp en Stronks voorstellen is één van de teksten die dit jaar ook in het echte examen werd gebruikt, een blog van Maarten van Rossem over het onvermogen van historici om de toekomst te voorspellen. De bestaande vragen over argumentatiestructuur zijn aangevuld met vragen over de inhoud van de tekst en vragen over tekstfragmenten die inhoudelijk Van Rossems punten uitdiepen.

Daarnaast bevat het examen een artikel uit de Volkskrant van Saskia Pieterse (Universiteit Utrecht) en het gedicht ‘Toekomstmuziek’ van Tsead Bruinja. Verder schrijven de leerlingen zelf een kritische reflectie op de tekst van Van Rossem, en becommentariëren ze een toekomstvoorspelling van historicus Huizinga uit 1936.