Una storia ambientale delle Paludi pontine

Roberta Biasillo

Omslag van het boek 'Una storia ambientale delle Paludi pontine' (2023)

Onlangs publiceerde universitair docent Hedendaagse politieke geschiedenis Roberta Biasillo haar nieuwe boek Una storia ambientale delle Paludi pontine: Terracina dall'Unità alla bonifica integrale (1871-1928) [Een milieugeschiedenis van de Pontijnse moerassen: Terracina van hereniging tot landherstel (1871-1928)]. Het boek is beschikbaar in open access.

Terracina

De drooglegging van de Pontijnse regio (ten zuiden van Rome) in de jaren 1930 vertegenwoordigde de meest spectaculaire en impactvolle milieuverandering die werd geïnitieerd en uitgevoerd tijdens het regime van Mussolini. Het verhaal dat tijdens en door het regime werd verteld, heeft zowel het publieke debat als de geschiedschrijving zodanig beïnvloed dat de fascistische integrale drooglegging (bonifica integrale in het Italiaans) nog steeds toonaangevend is voor de moderne geschiedenis van het gebied.

In Una storia ambientale delle Paludi pontine reconstrueert Biasillo echter deze geschiedenis van de gemeente Terracina, de belangrijkste bestuurlijke eenheid van het moerasgebied, vanaf 1871, toen het toetrad tot het Koninkrijk Italië, tot de beslissing om het droogleggingsproject te starten in 1928.

Een geschiedenis van een Europees watergebied

Het boek presenteert een reconstructie van de moderne geschiedenis van het gebied vóór de fascistische drooglegging. Biasillo traceert de concurrerende eigendomsregimes, uiteenlopende modellen voor het beheer van hulpbronnen en de wirwar van conflicten tussen lokale actoren, migrantengemeenschappen en staatsinstellingen die voortkwamen uit de Pontijnse ecosystemen.

Ondertussen schetst ze de interventies van de staat op nationaal niveau en hoe de inspanningen voor agrarische en hygiënische droogleggingsplannen, sociale conflicten en politiek geweld het institutionele en ecologische evenwicht van het gebied op de proef stelden. De botsing tussen deze lagen maakte een einde aan de eeuwenlange strijd tussen de gemeenschap en het moeras, en maakte zo de weg vrij voor een van bovenaf opgelegd en onomkeerbaar project van sociale en ecologische drooglegging.