Een pleidooi voor talenstudies: “Wees er trots op als ze door willen in het onderwijs”

Nederland kampt al een tijd met een lerarentekort, met name bij de moderne vreemde talen. Doris Abitzsch, ​​​​​Eva Knopp (Radboud Universiteit) en Marije Michel (Rijksuniversiteit Groningen) pleiten in de NRC voor meer waardering voor de talenstudies in de hoop dit tekort te kunnen dichten.

Vicieuze cirkel

Door het lerarentekort verdwijnen vakken als Duits en Frans soms uit het curriculum, waardoor leerlingen minder of zelfs geen kwalitatief taal- en cultuuronderwijs kunnen ontvangen. Dit verergert het probleem, stellen de docenten. “Wie geen hoogwaardig taalonderwijs op school krijgt, kiest niet voor een talenstudie”, schrijven ze. “En wie de taal niet studeert, wordt geen leraar – de vicieuze cirkel is rond.”

Motivatie

Om te verklaren waarom talenstudies weinig leerlingen trekken, deden de docenten onderzoek naar de motivatie voor een studie Duits. In het voortgezet onderwijs vonden ze genoeg leerlingen die het leren van een taal een leuke uitdaging vinden en die ook interesse tonen in de cultuur van Duitstalige landen, maar toch niet kiezen voor een studie Duits.

“95 procent van onze 336 deelnemers heeft nog nooit nagedacht over een studie Duits”, vertellen de docenten. Vanuit docenten en schooldecanen wordt er weinig gewezen op de studie, blijkt uit het onderzoek. “Dat is een probleem, want de kennis en vaardigheden die je tijdens een taal- en cultuurstudie opdoet, zijn hard nodig in de complexe maatschappij van deze eeuw.”

Ander imago

Ook de kring rondom de leerlingen speelt een rol. “Veel studenten luisteren naar ouderlijk of ander advies, kiezen voor ‘iets nuttigs’”, zeggen de docenten. Ze stellen dat de taalstudies een ander imago moeten krijgen. “Juist nu hebben we baat bij jongeren die niet alleen tot experts op een bepaald taal- en cultuurgebied zijn opgeleid, maar daarbij ook hebben geleerd om kritisch doch empathisch te kijken naar hun positie als burger van Nederland, Europa en de wereld.”

Trots

De docenten roepen ouders, vrienden en docenten op om het kiezen voor een talenstudie aan te moedigen. “Wees er trots op als ze door willen in het onderwijs”, schrijven ze. “Als we jaarlijks van elke middelbare school minimaal één student Duits (en één voor Frans) binnenkrijgen, dan hebben we dat lerarentekort binnen vijf jaar opgevuld.”