Vier Utrechtse projecten ontvangen Open Science impuls

Van een Open Science escape room, tot een open-source toolbox: vier Utrechtse projecten op het gebied van Open Science krijgen een financiële impuls van maximaal 50.000 euro. Het gaat om projecten gericht op vernieuwende manieren van (open) publiceren, het delen van FAIR data en software of projecten die bijdragen aan de cultuurverandering die nodig is om open science te realiseren.

Open Science meer erkennen en waarderen

Met het Open Science Fonds wil NWO een impuls geven aan het erkennen en waarderen van open science praktijken door het steunen van projecten van onderzoekers die voorlopers zijn (of willen zijn) in deze beweging. Onderdeel van de beoordeling was daarom ook het open science track record van de aanvragers, die voor 10% in de beoordeling meetelde.

Ook op de Universiteit Utrecht krijgt Open Science een steeds belangrijkere rol. Rector Henk Kummeling: “Open Science is cruciaal om als universiteit in de 21e eeuw te floreren, vooruitgang te boeken en optimaal onze verantwoordelijkheid te nemen in de samenleving. Het systeem waarin wetenschappers nu zitten met publicatiedruk en doorgeslagen competitie past niet bij Open Science. De zoektocht naar andere manieren van werken en van erkennen en waarderen is complex, maar broodnodig.”

De gehonoreerde Open Science projecten

Fair Metrics for FAIR Software

Dr. Anna-Lena Lamprecht, universitair docent Intelligent Software Systems

Open Science houdt in dat alle onderzoeksmiddelen, inclusief software, FAIR (findable, accessible, interoperable, reusable) moeten zijn. Het is daarvoor noodzakelijk om de ‘FAIRness’ van software te beoordelen. Meetbare criteria van FAIRness zijn cruciaal om culturele verandering te stimuleren in overeenstemming met Open Science idealen. In dit project zal Lamprecht en haar onderzoeksgroep meetbare criteria van software FAIRness evalueren, met een focus op de bijdrage van deze criteria aan culturele verandering. Vervolgens zal Lamprecht aanbevelingen ontwikkelen voor het gebruik van meetbare FAIRness criteria en geautomatiseerde assessmenttools. Dit zal transparante FAIRness-beoordeling mogelijk maken en software-ontwikkelende onderzoekers uit alle disciplines stimuleren om ‘FAIRere’ software te maken.

A metaDAta Publication Toolbox (ADAPT): An open-source toolbox to bridge the gap between research communities and data repositories

Prof. dr. Martyn Drury, hoogleraar aardwetenschappen

Onderzoekers publiceren steeds meer data in archieven en dataopslagcentra. Hierbij is het belangrijk om de juiste beschrijvende (zoek)termen (metadata) toe te voegen aan de data, zodat data gemakkelijk gevonden en hergebruikt kunnen worden. Dataopslagcentra bieden weliswaar de mogelijkheid om algemene metadata toe te voegen, maar zijn vaak minder geschikt voor het opnemen van discipline-specifieke metadataschema’s, ontwikkeld door internationale onderzoekcommunes. Drury en zijn team stellen voor om een open-source pakket te ontwikkelen dat zowel onderzoekers als datamanagers helpt in het toewijzen van disciplinespecifieke en internationaal begrepen metadata aan een te publiceren dataset. Dit zal de capaciteit voor toekomstig hergebruik van data aanzienlijk verhogen.

Open Science Escape Room (OSER)

Dr. Anita Eerland, universitair docent Talen, Literatuur en Communicatie

Om een echte cultuurverandering binnen de wetenschap teweeg te brengen is het cruciaal zoveel mogelijk wetenschappers hierbij te betrekken. Hoewel Open Science initiatieven als paddenstoelen uit de grond schieten, richten maar weinig zich op wetenschappers met beperkte ervaring of affiniteit met Open Science. Deze groep is natuurlijk het moeilijkst te bereiken en motiveren, maar is ook nodig om Open Science het ‘nieuwe normaal’ te maken. Dit project wil middels een online escape room juist deze wetenschappers spelenderwijs kennis laten maken met verschillende aspecten van Open Science, en hen betrekken bij de discussie rondom de implementatie van Open Science.

FAIR-Battery Knowledgebase

Dr.ir. Sanli Faez,universitair docent Nanophotonics

De energietransitie die nodig is om klimaatverandering tegen te gaan, vereist een ongekend snelle verschuiving naar duurzame elektrificatie in het komende decennium. Met name de ontwikkeling van technologie voor energie-opwekking en in het bijzonder energie-opslag zijn urgent. Geen enkele technologie kan in zo'n korte tijd worden ontwikkeld en opgeschaald zonder decentrale open innovatie en snelle kennisverspreiding. Dit project creëert een gemeenschappelijke "knowledge pool" en bouwt en traint een expertgemeenschap om een snelle wereldwijde ontwikkeling van open hardware batterijen mogelijk te maken, in het specifiek gericht op duurzame elektrochemische batterijen; redox-flow-batterijen op basis van lokale hernieuwbare bronnen.