Universiteit Utrecht en Tilburg University bekritiseren nieuwe Warmtewet en doen aanbevelingen
De Wet collectieve warmtevoorziening" (Warmtewet 2) was in consultatie tot en met 3 augustus. Deze wet moet bevorderen dat woningen aardgasvrij worden gemaakt en dat we overschakelen op alternatieve ,duurzame warmtebronnen. Het hoofddoel van het wetsvoorstel is het aanjagen van duurzaamheid en het nakomen van de beloften uit het Klimaatakkoord. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft alle betrokken partijen uitgenodigd hun zienswijze in te dienen. Sanne Akerboom (Universiteit Utrecht), Annelies Huygen (TNO/Universiteit Utrecht) en Saskia Lavrijssen (Tilburg University) dienden een position paper in bij het ministerie, waarin zij delen van het nieuwe wetsvoorstel bekritiseren en aanbevelingen doen.
Het wetsvoorstel regelt een aantal belangrijke elementen voor collectieve warmtevoorzieningen, waaronder: (de uitrol van) collectieve warmtesystemen, aanwijzing en verplichtingen van een warmtebedrijf, tariefregulering, duurzaamheid en kleine collectieve warmtesystemen.
Akerboom, Huygen en Lavrijssen hebben vier elementen van de gestelde doelen voor de warmtetransitie uitgelicht, en lessen uit het buitenland meegenomen. Ze baseerden een deel van hun analyses op de praktijk in andere landen in Europa, waar veel meer ervaring is met warmtenetten dan in Nederland.
De vier elementen in hun position paper zijn:
- duurzaamheid en innovatie
- planmatige uitrol van collectieve warmtesystemen
- participatie van bewoners
- tariefregels en prikkels tot efficiëntie
Innovatieve business modellen, inspraak, en ruimte voor kleine projecten
Over innovatie adviseren ze bijvoorbeeld: Zorg dat innovatieve businessmodellen ook kansen hebben. Geef volop de ruimte voor kleine projecten die organisch kunnen groeien. Leg niet dwingend vast dat warmtebedrijven verticaal geïntegreerd moeten zijn en leg – in lijn met Richtlijn EU 2018/2001, artikel 24 lid 4 – vast dat derden, zoals leveranciers, een recht op toegang hebben tot het collectieve warmtesysteem.""
Over inspraak van burgers, de uitrol van collectieve warmtesystemen en de regie van gemeenten adviseren ze onder meer: "Voordat een gemeente een definitieve aanwijzing geeft aan een warmtebedrijf, dient onderzocht te zijn of consumenten een aansluiting wensen. Verruim de mogelijkheden voor bewoners om te kiezen voor de ‘opt-out’. "
Bovendien moet de wet bottom-up initiatieven stimuleren, aangezien de Europese Unie dergelijke initiatieven bestempelt als een belangrijke ontwikkeling in de energietransitie, om acceptatie en empowerment van de consument te bevorderen.
Prof. dr. Annelies Huygen: Hoogleraar ordening van energiemarkten, Centre for Water, Oceans and Sustainability Law, Universiteit Utrecht/TNO
Dr. Sanne Akerboom: Onderzoeker, Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling en Centre for Water, Oceans and Sustainability Law, Universiteit Utrecht
Prof. dr. Saskia Lavrijssen Hoogleraar regulation and governance of network industries, Universiteit van Tilburg