Suzanne Bogaerds-Hazenberg wint AVT/Anéla-dissertatieprijs

Basisschoolleerling zit in de klas en haar docent helpt haar met haar leerstof © iStockphoto.com/monkeybusinessimages
© iStockphoto.com/monkeybusinessimages

(Oud-)promovendus Suzanne Bogaerds-Hazenberg heeft de AVT/Anéla-dissertatieprijs in ontvangst mogen nemen. Ze krijgt de prijs voor haar proefschrift ‘Text Structure Instruction in Dutch Primary Education: Building Bridges between Research and Practice’.

“Vernieuwend en actueel”

Bogaerds-Hazenbergs onderzoek naar tekststructuuronderwijs op de basisschool was volgens de jury het meest gedurfd. “Het kenmerkt zich door de breedheid van haar onderzoek en de transparantie over de uitvoering hiervan”, schrijft ze in haar rapport. “De jury was onder de indruk van deze combinatie van studies, die logisch op elkaar volgden en over de wijze van verslaglegging, die zeer duidelijk was. Haar onderzoek is bovendien vernieuwend en actueel.”

Suzanne Bogaerds-Hazenberg wint AVT/Anéla-dissertatieprijs. Foto: Universiteit Leiden

“Ik ben ontzettend dankbaar dat de jury ook de waarde van dit onderzoek heeft gezien,” zegt Bogaerds-Hazenberg, “en hoop vooral ook dat het in maatschappelijke zin een steentje kan bijdragen. Juist in deze tijd waarin de dalende leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen een behoorlijk hoofdpijndossier is, ben ik blij dat ik met mijn promotieonderzoek een aantal nieuwe aanknopingspunten voor kwaliteitsvol leesonderwijs mocht verkennen.”

Tekststructuur

In haar onderzoek zag Bogaerds-Hazenberg dat basisschoolleerlingen door expliciet tekststructuuronderwijs teksten beter kunnen begrijpen, onthouden en samenvatten. Tekststructuur is een soort onderliggend skelet van een tekst waaraan de informatie is opgehangen. Ervaren lezers herkennen zulke structuren bijvoorbeeld aan typerende signaalwoorden en gebruiken tekststructuur als een mentale kapstok om de tekstinhoud geordend te verwerken.

Samen met vier leerkrachten ontwierp Bogaerds-Hazenberg een lessenserie, die ze direct in de praktijk brachten. De serie liet bij alle leerlingen positieve effecten zien wat betreft schrijfvaardigheid, maar de effecten op leesvaardigheid, samenvatten en metacognitieve kennis verschilden per groep.

Omdat deze wisselende resultaten vragen opriepen over de precieze lesuitvoering, zijn in een laatste studie drie leerkrachten en hun leerlingen nauwgezet geobserveerd tijdens de tekststructuurlessen. Volgens Bogaerds-Hazenberg kwamen hier mooie aanknopingspunten naar voren voor verdere professionalisering van leerkrachten en versterking van lesmaterialen.

AVT/Anéla-dissertatieprijs

De Algemene Vereniging voor Taalwetenschap (AVT) en de Nederlandse Vereniging voor Toegepaste Taalwetenschap (Anéla) reiken jaarlijks de AVT/Anéla-dissertatieprijs jaarlijks uit aan een proefschrijft op het gebied van de taalwetenschap, verdedigd aan een Nederlandse universiteit. De jury bestond dit jaar uit Pia Sommerauer, Marijke de Belder, Jan Berenst, Crit Cremers en Ulrika Klomp.