Nanoplastics gevonden in de Alpen, waarschijnlijk overgewaaid uit Frankfurt, Parijs en Londen

Onderzoekers hebben nanoplastics gevonden bij het Sonnblick-observatorium, een ongerepte plek hoog in de Alpen. Het is voor het eerst dat in dit gebied nanoplastics zijn gevonden. De onderzoekers waren eigenlijk op zoek naar bepaalde organische deeltjes, maar stuitten bij toeval op plastic nanodeeltjes. Daarbij ontdekten ze een nieuwe analysemethode om nanoplastics op te sporen. Het onderzoek verschijnt vandaag in Environmental Pollution.

De onderzoekers waren op zoek naar organische deeltjes door monsters van sneeuw of ijs te laten verdampen, het residu te verbranden en de daarbij ontstane dampen te analyseren. “Onze detectiemethode is eigenlijk een soort mechanische neus. En die bleek onverwachts de geur van verbrand plastic te ruiken in onze sneeuwmonsters”, legt hoofdonderzoeker Dušan Materić uit. Het apparaat detecteerde de geur van verschillende soorten kunststof, voornamelijk polypropyleen (PP) en polyethyleentereftalaat (PET).

Schokkende verrassing

De plasticgeur bleek afkomstig van deeltjes van minder dan 200 nanometer groot, ongeveer een honderdste van de dikte van een menselijke haar. Dat is flink kleiner dan plasticdeeltjes die in eerder onderzoek waren gedetecteerd. “Met deze detectiemethode zijn wij de eerste groep die de aanwezigheid van nanoplastics in het milieu heeft kunnen kwantificeren”, zegt Materić. “Omdat de hoge Alpen zeer afgelegen en ongerept zijn, was het een schokkende verrassing om daar zo’n hoge concentratie nanoplastics te vinden.” De resultaten doen vermoeden dat er naast microplastic net zoveel nanoplastic aanwezig zou kunnen zijn op dit soort afgelegen plekken.

Door de lucht vervoerd

“We zijn behoorlijk geschrokken van deze resultaten,” vervolgt Materić. “Het is hoogst onwaarschijnlijk dat deze nanoplastics afkomstig zijn uit dit ongerepte Alpengebied. Maar waar komen ze dan wel vandaan? We hebben ons onderzoeksproject compleet omgegooid om dit verder te bestuderen.”

De onderzoekers vonden een opvallende correlatie tussen hoge concentraties nanoplastic en wind uit de richting van grote Europese steden, met name Frankfurt en het industriële Ruhrgebied in Duitsland, maar ook Nederland, Parijs en zelfs Londen.

Op basis van geavanceerde modellen concluderen we dat nanoplastics door de lucht zijn vervoerd vanuit stedelijke gebieden.

“Op basis van geavanceerde modellen concluderen we dat nanoplastics door de lucht zijn vervoerd vanuit die stedelijke gebieden”, vertelt Materić. “Dat is potentieel zorgwekkend, want dat zou kunnen betekenen dat de lucht die we inademen ook nanoplastic bevat. We zijn dat op dit moment verder aan het onderzoeken.” Materić heeft inmiddels al een extra NWO-subsidie van 50.000 euro ontvangen om de grootteverdeling van nanoplastics in binnenlucht, stadslucht en plattelandslucht te bestuderen.