Moeilijke jeugd laat schadelijke sporen na in het DNA
Blootstelling aan stress tijdens de vroege jeugd verhoogt levenslang het risico op psychische klachten. Het was onduidelijk waarom stress tijdens de vroege jeugd zo lang de kwetsbaarheid kan vergroten. Onderzoek op mensen laat zien dat chemische veranderingen in het DNA samenhangen met jeugdtrauma en dat dit de reactie op stress direct beïnvloedt.
Dit onderzoek door het UMC Utrecht, de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht en het Max Planck Instituut ondersteunt eerdere bevindingen uit dierstudies. Het legt een biologisch mechanisme bloot waardoor stress vroeg in het leven levenslang de stresskwetsbaarheid vergroot. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Communications.
Stresshormoon
DNA-methylatie is een epigenetische verandering die het DNA niet verandert maar wel de activiteit van genen bepaalt. Op één locatie op het KITLG-gen vonden de onderzoekers bij de blootstelling aan stress op volwassen leeftijd een duidelijke samenhang tussen jeugdtrauma en afwijkende hoeveelheden van het stresshormoon cortisol.
Waarom reageren mensen verschillend op stress?
Deze resultaten helpen beter te begrijpen hoe psychiatrische ziektebeelden ontstaan, waarom mensen verschillend op stress reageren en wie hier het meest kwetsbaar voor is.
Mogelijk kan de gevonden locatie op het KITLG-gen als marker dienen in de diagnostiek bij volwassenen met psychiatrische problemen.
Medicijnen
De nieuwe kennis roept de vraag op in hoeverre het mogelijk is het proces van DNA-methylatie te beïnvloeden. Met name bij onderzoek naar kanker bestaat al veel aandacht voor de ontwikkeling van medicijnen die hierop ingrijpen. In de toekomst zou dit ook kunnen leiden tot medicijnen die de DNA-methylatie beïnvloeden bij patiënten met psychiatrische ziekten.
Wellicht zijn schadelijke gevolgen van traumatische jeugdervaringen hiermee te verminderen of zelfs te voorkomen en kan zo worden bijgedragen aan optimale geestelijke gezondheid op volwassen leeftijd.
Dynamics of Youth
Dit onderzoek sluit nauw aan bij Dynamics of Youth, een van de vier strategische thema’s van de Universiteit Utrecht. Dynamics of Youth verbindt excellent kinder- en jeugdonderzoek uit alle zeven faculteiten, en zoekt het antwoord op een cruciale vraag voor volgende generaties: hoe kunnen we onze kinderen helpen bij hun ontwikkeling tot gebalanceerde individuen, die zich succesvol kunnen handhaven in een snel veranderende omgeving?