Leren modelleren op de boerderij

Illustratie van een man die vertwijfeld zijn kin vasthoudt en naar de rode pijlen boven zijn hoofd kijkt

Cijfers spelen een steeds grotere rol in berichtgeving. Om berichten over bijvoorbeeld de actualiteit goed te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te snappen wat er met al die cijfers en modellen bedoeld wordt. Het aanleren van deze vaardigheid begint dan ook al op school. 

In de mei-editie van het onderwijsmagazine Van12tot18 leggen docent Hans Bezemer, datawetenschapper Marc Jacobs en onderwijskundige Joris Veenhoven uit waarom het belangrijk is dat leerlingen in het voortgezet onderwijs al leren hoe modellen werken, en waar je deze vaardigheid allemaal voor kunt inzetten. 

Modelleren tussen de koeien

Hoe leren modelleren werkt, maken ze duidelijk aan de hand van een pilotproject op CSG De Lage waard. In dit project gaf docent Hans Bezemer les over wat modelleren nu eigenlijk is, en wat er allemaal bij komt kijken. Na een masterclass is hij met de leerlingen op pad gegaan om hun eigen gekozen voorbeeld over de stikstofcrisis verder uit werken. En zo belandden ze in de stallen op een boerderij én in het stadhuis. 

De leerlingen leerden onder meer dat modellen maken iets is dat je eigenlijk de hele dag door doet in je hoofd. En dat het niet alleen met wiskunde te maken heeft, maar ook veel met taal en creativiteit. En dat het onmisbaar is om gesprekken te voeren, belangen af te wegen en véél vragen te stellen, zodat helder wordt wat de aannames achter een model zijn en hoe de uitkomsten van een model geïnterpreteerd kunnen worden.

Een model is meer dan een versimpelde weergave van de werkelijkheid

Eureka!

Als je als docent aan de slag wilt met onderzoekend modelleren, vraagt dat om een goede voorbereiding en begeleiding. Het verschilt per docent in hoeverre deze kennis en vaardigheden al aanwezig zijn. Achtergronden en praktische aanknopingspunten vind je bijvoorbeeld in het boek ‘Eureka! Didactiek voor het leren onderzoeken in vwo én havo’, waar Joris co-auteur van is. Dit boek geeft docenten handvatten om binnen het eigen vak leerlingen de beginselen bij te brengen van zowel theoriegericht als ontwerpgericht onderzoek. 

Door modelleren te zien als een bijzondere vorm van ontwerpen én het te verbinden met onderzoeksvaardigheden, ontstaat er meer ruimte in het bestaande curriculum om het ‘kennis maken met modellen’ een plek te geven.