Leonard Rutgers over klimaatverandering in de oudheid

Voor zijn column in het Financieele Dagblad schreef prof. dr. Leonard Rutgers (Antieke Cultuur) dit keer over klimaatverandering. Dat mensen zich ook in het Romeinse Rijk al bewust waren van hun afhankelijkheid van het klimaat blijkt onder andere uit de afbeeldingen van zogenaamde 'Nilometers' die archeologen rond de Middelandse Zee hebben aangetroffen, schrijft Rutgers.

Er wordt tegenwoordig veel onderzoek gedaan naar klimaatverandering, waarbij het devies 'meten is weten' hoogtij viert. Een belangrijke focus in dergelijk onderzoek is de invloed die mensen op het klimaat hebben door bijvoorbeeld de uitstoot van broeikasgassen. Een groot interdisciplinair onderzoek naar de invloed van het klimaat op de samenleving in de eeuwen voor de industriële revolutie wees in 2012 uit dat het Romeinse Rijk de grootste groei meemaakte in tijden van gunstige, relatief warme klimaatomstandigheden. Nilometers werden in die tijd gebruikt om de hoogte van jaarlijkse overstromingen van de Nijl te meten, informatie waarmee de oogst kon worden voorspeld. "Hoewel de invloed van de mens op het milieu toen nog relatief beperkt was, wist men dus ook in die dagen al heel goed dat meten weten is — en uiteindelijk ook eten," aldus de hoogleraar.