'Kasboekje van Nederland’ van start

Vandaag tekenen rector magnificus Bert van der Zwaan en algemeen directeur van de NTR Paul Römer een uniek samenwerkingscontract. In de eerste publiek private samenwerking tussen een universteit en een omroep doen wetenschappers onderzoek naar de vraag: Hoe regelen Nederlanders hun geldzaken en hoe is dat in de afgelopen eeuw veranderd?

Hoogleraar Financiële Geschiedenis Oscar Gelderblom en zijn team struinen samen met de NTR Nederlandse 'zolders' af op zoek naar oude financiële documenten. De resultaten van deze zoektocht zijn in 2018 te volgen in het programma ‘Kasboekje van Nederland’.

Geld houdt ons dagelijks bezig. Wij willen via unieke bronnen en verhalen onderzoeken hoe Nederlanders hun geldzaken regelen. Zo brengen we de financiële geschiedenis van Nederland in kaart.

Waarom spaarden we vroeger en lenen we nu?

Eén op de vijf Nederlandse huishoudens heeft flinke schulden. De meeste van ons komen om in verzekeringen. “Geld houdt ons dagelijks bezig. Wij willen via unieke bronnen en verhalen onderzoeken hoe Nederlanders hun geldzaken regelen,” zegt Gelderblom. “We willen bijdragen aan bewustwording en antwoorden zoeken op vragen als: Sinds wanneer krijgen kinderen zakgeld in plaats van kostgeld te betalen? Waarom lenen we tegenwoordig als we iets kostbaars willen kopen, terwijl we er vroeger voor spaarden? En wie houdt er thuis eigenlijk de hand op de knip: de man of de vrouw?”

Gezocht: Oude kasboekjes, voedselbonnen of andere financiële documenten

Heb jij thuis ook nog oude kasboekjes of andere financiële documenten? Neem ze dan op 8 oktober mee naar het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht, waar tijdens het Weekend van de Wetenschap de aftrap van dit bijzondere onderzoeksproject plaatsvindt.

Wij zijn op zoek naar alle documenten die laten zien hoe mensen vroeger met geld omgingen, of het nu kasboekjes of brieven zijn, vakantiezegels of oude polissen.

Neem je kasboekjes op 8 oktober mee naar de publieksdag

Het Kasboekje van Nederland  gaat op 8 oktober officieel van start tijdens het Weekend van de Wetenschap (tevens de aftrap van de Maand van de Geschiedenis) in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht.  In een setting die doet denken aan het tv-programma Tussen Kunst en Kitsch kunnen mensen oude financiële documenten zoals kasboekjes, de aankoopnota van de eerste auto, oude brieven of een spaarbankboekje aandragen, die deskundigen ter plekke bekijken. Ook zijn er lezingen, een kleine tentoonstelling met historische financiële stukken, een debat en een live uitzending van het VPRO-radioprogramma OVT.

In 2018 op televisie...

“We verzamelen oude persoonlijke documenten en verhalen”, zegt Gelderblom. Het materiaal dat we ophalen wordt onderdeel van de zesdelige tv-serie 'Kasboekje van Nederland' die vanaf 29 maart 2018 te zien zal zijn op NPO2. Per aflevering staat een thema centraal en wordt een link gelegd met de actualiteit. De televisieserie krijgt een documentair karakter en laat door persoonlijke, concrete en herkenbare regionale verhalen zien hoe Nederlanders nu én vroeger met hun geld omgingen. Rond de uitzendingen wordt er nog een aantal roadshows op verschillende plekken in Nederland georganiseerd. Bij de serie wordt ook een website ontwikkeld waarop de verzamelde documenten en verhalen in context gezet worden. Gelderblom: "zo brengen we de financiële geschiedenis van Nederland in kaart.”

...en tot 2020 online

“Vanaf maart 2018 nodigen we mensen uit om persoonlijke verhalen met ons te delen door het uploaden van foto’s van documenten en/of tekstbestanden op de website van het project,” zegt Gelderblom. “Wij zijn op zoek naar alle documenten die laten zien hoe mensen vroeger met geld omgingen, of het nu kasboekjes of brieven zijn, vakantiezegels of oude polissen." Met een thematische opzet, biedt de site gebruikers straks verhalen, interviews, film- en videofragmenten, fotomateriaal, visuals van diverse documenten en een helder, kort historisch overzicht. De kasboekje-website blijft nog tot 2020 online zodat de wetenschappers na afloop van de serie hun met analyses van de verzamelde gegevens kunnen delen.

Weekend van de Wetenschap en Maand van de Geschiedenis

De publieksdag ´Kasboekje van Nederland´ is onderdeel van de nationale evenementen het Weekend van de Wetenschap en de Maand van de Geschiedenis. Tijdens het eerste weekend van oktober brengt het Weekend van de Wetenschap je backstage bij bedrijven, instituten, universiteiten, instellingen en musea. Op meer dan 250 locaties in Nederland openen deze organisaties dan hun deuren voor het publiek. De Maand van de Geschiedenis heeft dit jaar het thema Geluk± Van gelukzoekers tot weldoeners, van Fortuna tot vrijheid. Is geluk alleen een product van deze tijd of zijn mensen altijd bezig het geluk te vinden? Activiteiten vinden plaats in oktober in het gehele land.

Unieke samenwerking

De samenwerking tussen de Universiteit Utrecht en de NTR is de eerste in zijn soort tussen een universiteit en de publieke omroep. Het project maakt deel uit van het door NWO gefinancierde VICI onderzoek “The Dynamics of Inclusive Finance in the Netherlands, 1750-1970”.