Jan ten Thije over luistertaal in artikel Taalunie

Het online magazine van de Taalunie, Taalunie:Bericht, publiceerde een artikel met dr. Jan ten Thije (Language, logic and information) over luistertaal. Dit fenomeen, waarbij gesprekspartners verschillende talen tegen elkaar spreken, verdient volgens de onderzoeker meer aandacht en erkenning. De Universiteit Utrecht organiseerde eerder al een workshop over dit onderwerp in samenwerking met de Taalunie, waar Ten Thije een van de sprekers was.

Luistertaal toen en nu

Hoewel de benaming 'luistertaal' nieuw is, is het fenomeen dat niet. Al in de middeleeuwen gebruikte men deze vorm van communiceren, legt Ten Thije uit: "Nederlandse handelaars die in die tijd hun waren sleten in heel Europa volgden niet eerst een stoomcursus Russisch of Deens. Ze vertrokken en konden zich redden met hun eigen taalbagage en luisterbereidheid." Ten Thije ziet luistertaal ook in onze huidige samenleving als een handig hulpmiddel, dat meer aandacht verdient. "Het is makkelijker in informele situaties op de werkvloer of in de klas, tussen mensen die elkaar en elkaars taalniveau kennen en bereid zijn daar rekening mee te houden," aldus de onderzoeker.

Wat is luistertaal?

Luistertaal is een manier van communiceren waarbij twee (of meerdere) gesprekspartners verschillende talen gebruiken, afhankelijk van welke talen zij het best spreken en kunnen verstaan. Dit kan een goede methode zijn in gevallen waar de moedertalen van de gesprekspartners zo dicht bij elkaar liggen dat die voor de ander goed te verstaan zijn, maar bijvoorbeeld ook wanneer de ene gesprekspartner de moedertaal van de ander op latere leeftijd heeft leren beheersen. Het kan zelfs voorkomen dat de gesprekspartners tijdens een gesprek verschillende talen spreken die niet hun moedertaal zijn (omdat de gesprekspartner de moedertaal niet kan verstaan), en die in verschillende maten beheersen.