Han Wösten onderzoekt schimmel als bouwmateriaal voor huizen op de maan

Huizen bouwen op de maan van materiaal dat gemaakt is met schimmels. Het klinkt futuristisch en het ligt nog ver in het verschiet, maar de eerste schreden worden gezet. Vanaf 1 september werkt microbioloog Han Wösten van de Universiteit Utrecht samen met de European Space Agency (ESA) aan het fabriceren van biomateriaal voor gebruik in de ruimte. Ook het designbedrijf Officina Corpuscoli, waar Wösten eerder gebruiksvoorwerpen van schimmeldraden mee ontwierp, doet mee.

De onderzoeksgroep van Wösten ontwikkelt nieuwe, duurzame materialen die geproduceerd worden met schimmels. Het netwerk van lange draden, het mycelium, dat deze schimmels vormen is de basis van deze zogenoemde biocomposieten. De eigenschappen van dit materiaal, zoals stevigheid, elasticiteit en hittebestendigheid, variëren en zijn afhankelijk van het soort schimmels dat gebruikt wordt en de grondstof waar ze op groeien. Door de schimmel genetisch te modificeren, is het bovendien mogelijk materiaal te creëren met weer andere eigenschappen. Eerder ontstonden zo al biocomposieten waarmee ontwerpers een jurk, een stoel en een plantenbak maakten.

Extreme omstandigheden

Die materiaalkennis wil Wösten nu gaan uitbreiden naar de ruimte. Daarvoor heeft hij aansluiting gevonden bij het Advanced Concepts Team van de ESA. In eerste instantie richt het onderzoek zich op de groei van schimmels onder extreme omstandigheden. “We willen schimmels ontwerpen die beter kunnen overleven in de ruimte’, zegt Wösten. Daarnaast kijkt hij welk organisch materiaal het meest geschikt is om op andere planeten te laten groeien en schimmelmaterialen van te maken. Uiteindelijk moet zo een biocomposiet ontstaan dat bruikbaar is bij de constructie van huizen. “Een soort baksteen dus”, aldus Wösten.

“Het genereren van het materiaal en de uiteindelijke bouw moet volledig met robots plaatsvinden,” zegt Wösten. Vandaar dat ook technisch onderzoek naar robotica onderdeel uitmaakt van het samenwerkingsverband met de ESA.

Weinig meenemen

Wösten: “Bij toekomstige ruimte-expedities is het zaak om zo min mogelijk materiaal vanaf de aarde mee te nemen. Als het mogelijk is ter plekke bouwmateriaal te creëren met schimmels hoeven de astronauten alleen wat schimmelsporen mee te nemen.”

Voor publiek

Tijdens de open dag van de ESA op zondag 2 oktober laten de onderzoekers een deel van hun onderzoeksopzet zien aan het publiek. Aanmelden kan via de website van ESA.