Frank Jansen in Het Parool over verboden woorden in het Rijksmuseum

Portret van Jan Pranger, Frans van der Mijn, 1742 - rijksmuseum.nl
Portret van Jan Pranger, Frans van der Mijn, 1742 - rijksmuseum.nl

Dr. Frank Jansen (Language and communication) sprak in Het Parool over de keuze van het Rijksmuseum om bepaalde etnische aanduidingen uit de omschrijvingen van de collectie te schrappen. Op de bordjes die in het museum naast de werken hangen zullen deze woorden worden vervangen door neutralere termen.

Dr. Frank Jansen
Dr. Frank Jansen

Het Rijksmuseum heeft besloten woorden als 'neger', 'eskimo', 'indiaan', en 'hottentot' uit de omschrijvingen van haar collectie te schrappen. Jansen begrijpt deze keuze goed vanuit politiek correct oogpunt, maar plaatst ook kanttekeningen. Het zou jammer zijn als sommige woorden straks helemaal niet meer gebruikt kunnen worden, ook omdat er voorbeelden zijn van woorden die informatief gezien duidelijker zijn dan hun meer politiek correctie alternatief, zoals met 'eskimo' en 'inuit' het geval is. Natuurlijk moeten de mensen wie het betreft in dit soort gevallen het eerste spreekrecht hebben, zegt Jansen, al moeten we ons daarbij wel afvragen hoe groot de groep is die aanstoot aan een bepaald woord neemt. Het woord 'neger' heeft bijvoorbeeld duidelijk zijn langste tijd gehad maar voor andere woorden geldt dat slechts een kleine groep activististen er moeite mee heeft. Ook is er het probleem dat de negatieve lading van een woord kan meeverhuizen naar de nieuwe term. Dit gebeurde bijvoorbeeld met het woord 'allochtoon', dat een neutrale vervanging had moeten zijn voor woorden als 'vreemdeling', maar uiteindelijk ook een negatieve lading kreeg.