Emmanuelle Le Pichon: “Meer ondersteuning nodig voor migrantenkinderen op de basisschool”
Om kinderen van asielzoekers op het juiste schoolniveau te kunnen laten instromen, is meer ondersteuning in het basisonderwijs nodig. Daarvoor pleit taalwetenschapper dr. Emmanuelle Le Pichon, die een onderzoek heeft geleid naar de ontwikkeling van migrantenkinderen op de Taalschool in Utrecht. De Tweede Kamer stemde op 7 juni voor een motie om niet één maar twee jaar speciale ondersteuning voor kinderen van nieuwkomers in het basisonderwijs te financieren. In het debat over deze motie kwam het onderzoek van Le Pichon en collega’s uitvoerig ter sprake.
De Taalschool
In Utrecht gaan kinderen van nieuwkomers naar de Taalschool, een basisschool speciaal gericht op taalonderwijs en de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen die doorgaans veel narigheid hebben meegemaakt. Na een jaar op deze school stromen de kinderen door naar het reguliere basisonderwijs. De Taalschool heeft een positief effect, zo blijkt uit het onderzoek van Le Pichon en Baauw. Maar er zijn ook zorgen: een jaar is niet lang genoeg.
Ontwikkeling gaat langzamer na schakeljaar
De leerlingen ontwikkelen zich goed tijdens het schakeljaar, maar deze ontwikkeling zet zich niet in hetzelfde tempo voort in het reguliere onderwijs. “Zonder extra ondersteuning bestaat er een reëel risico voor veel leerlingen dat de grote investering van het eerste jaar teniet wordt gedaan door een gebrek aan specialistische begeleiding in het reguliere onderwijs. Ons onderzoek onderbouwt de noodzaak van ten minste een tweede jaar ondersteuning in het regulier onderwijs,” aldus Le Pichon.
Motie is stap in de goede richting
Ze is dan ook verheugd dat de Tweede Kamer een motie hierover heeft aangenomen. "Het is fantastisch dat er meer geld komt voor ondersteuning van deze leerlingen. Dit is een eerste stap in de goede richting, maar er is nog een lange weg te gaan. Ter vergelijking: Finland financiert nieuwkomersleerlingen gedurende 6 jaar. Daar krijgen ze veel meer gerichte hulp, zodat ze sneller op hun werkelijke niveau kunnen presteren op school."
Instroom op juiste niveau
Na het jaar in een nieuwkomersklas zoals de Taalschool worden veel leerlingen geplaatst in een lagere klas in het reguliere onderwijs dan waar ze op grond van hun leeftijd zouden horen. Voor het voortgezet onderwijs heeft de VO-raad hierover recent de noodklok geluid; voor het basisonderwijs is de situatie vergelijkbaar. Kinderen gaan naar een te lage klas omdat ze het Nederlands nog niet voldoende beheersen om onderwijs te volgen op hun eigen cognitieve niveau. In een te lage klas worden ze cognitief echter te weinig uitgedaagd en ontwikkelen ze zich niet snel genoeg naar het niveau dat bij hun leeftijd past.
Meer onderzoek nodig
Het onderzoek op de Taalschool leverde belangrijke inzichten op, die nu dus ook door politici worden overgenomen. Le Pichon benadrukt dat er nog veel meer onderzoek nodig is om preciezer te weten wat kinderen van nieuwkomers nodig hebben om zo snel mogelijk hetzelfde schoolniveau te halen als hun Nederlandse leeftijdsgenoten. De nieuwkomersklassen hebben een heel diverse samenstelling en een groot verloop. Ze vormen dus geen homogene groep, en dat maakt het moeilijker om ze te onderzoeken. Kwalitatief onderzoek is nodig naar allerlei factoren, bijvoorbeeld psychologische en cognitieve ontwikkeling, meertaligheid en leerkrachtvaardigheden. Een interdisciplinaire aanpak zoals in het Utrechtse project is daarbij essentieel.
Onderzoeksteam
Emmanuelle Le Pichon voerde het onderzoek op de Taalschool in Utrecht uit samen met dr. Sergio Baauw (Universiteit Utrecht), prof. dr. Peter Prinzie (Erasmus Universiteit Rotterdam), dr. Maretha de Jonge en dr. Jacob Vorstman (UMC Utrecht), en studenten Romée Erning en Kelly van Bindsbergen (Universiteit Utrecht). Op dit moment leidt Le Pichon een soortgelijk onderzoek naar kinderen van nieuwkomers in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in Rotterdam.