“Een vrouw hoorde thuis te blijven, en zich zeker niet op een bouwplaats te begeven”

Erica Smeets-Klokgieters over de eerste vrouwelijke architecten van Nederland

Grada Wolffensperger (1887-1965), de eerste vrouwelijke bouwkundig ingenieur van Nederland, als enige vrouw tussen haar collega's van Openbare Werken Haarlem, 1921. Foto: Noord-Hollands Archief, Haarlem, collectie Kennemerland
Grada Wolffensperger (1887-1965), de eerste vrouwelijke bouwkundig ingenieur van Nederland, als enige vrouw tussen haar collega's van Openbare Werken Haarlem, 1921. Foto: Noord-Hollands Archief, Haarlem, collectie Kennemerland

Het was verre van zelfsprekend: vrouwen die zich als architect in de bouwwereld begaven. Toch studeerden tussen 1917 en 1946 21 vrouwen af aan de Technische Hogeschool Delft en het Voortgezet en Hooger Bouwkunst Onderricht in Amsterdam. Erica Smeets-Klokgieters sprak bij De Nieuws BV over deze allereerste vrouwelijke architecten van Nederland.

De allereerste

Smeets-Klokgieters deed voor haar proefschrift ‘Hulde aan onze kranige Architecte!’ De opkomst van de eerste vrouwelijke architecten van Nederland onderzoek naar de 21 vrouwen. Opvallend is dat niet de veelal als eerste vrouwelijke architect beschouwde Margaret Staal-Kropholler (1891-1966) de eerste was, maar Grada Wolffensperger (1887-1965). Staal-Kropholler was wel degelijk de eerste vrouw die door haar ontworpen huizen zag verreizen, maar ze behaalde nooit haar diploma. Wolffensperger daarentegen wel.  

Vanaf steigers de bouw begeleiden

Opleidingen zaten niet op de vrouwen te wachten. “Zeker in de bouwkunde waren er hoogleraren die openlijk uitspraken dat ze tegen de komst van vrouwelijke bouwkundestudenten waren”, vertelt Smeets-Klokgieters in De Nieuws BV. “De maatschappelijke opvatting was dat de vrouw thuis hoorde te zijn en vrouwen werden zeker niet geacht zich op de bouwplaats tussen de timmerlieden te begeven – laat staan vanaf steigers toezicht te houden op de bouw van hun ontwerpen en deze te begeleiden.”

Lees meer

Smeets verdedigde vandaag haar proefschrift. Ook sprak ze met het Nederlands Dagblad. Abonnees kunnen dit interview hier lezen.