5,3 miljoen euro voor platform rondom cel- en gentherapie

Het nationale platform DARE-NL ontvangt een subsidie van €5,3 miljoen van KWF Kankerbestrijding. Dankzij de subsidie kan DARE-NL van start om de beschikbaarheid van celtherapie en gentherapie te verbeteren. Zo kunnen meer patiënten gebruik gaan maken van deze innovatieve behandelingen.

Celtherapie is een behandeling met levende lichaamscellen. Meestal zijn dat cellen van het afweersysteem van de patiënt zelf. Deze afweercellen worden uit het bloed gehaald en moleculair bewerkt zodat ze kankercellen beter kunnen herkennen en vernietigen. Daarna krijgt de patiënt de bewerkte cellen per infuus weer toegediend. Van gentherapie is sprake als ook het DNA van de afweercellen wordt aangepast.

Nieuw perspectief

Celtherapie en gentherapie zijn veelbelovende behandelingen. Veel patiënten zijn na de therapie voor een langere tijd ziektevrij, en sommige genezen zelfs helemaal. Vooral voor patiënten die niet veel behandelopties hebben, kunnen deze therapieën een nieuw perspectief bieden. Ondanks deze grote belofte zijn er op dit moment niet veel cel- en gentherapieën voor patiënten beschikbaar. In Nederland zijn het er slechts een paar.

Vooral voor patiënten die niet veel behandelopties hebben, kunnen cel- en gentherapieën een nieuw perspectief bieden.

Veel cel- en gentherapieën stranden namelijk in hun ontwikkeling en bereiken de patiënt niet. Dat heeft meerdere oorzaken, zoals de complexe werking van de therapie en het feit dat er levende cellen van de patiënt zelf nodig zijn om een behandeling mee te maken. Wat ook een rol speelt is dat de kennis en ervaring op dit gebied binnen Nederland versnipperd is. Bovendien is nog weinig gekwalificeerd personeel opgeleid en is de wet- en regelgeving complex.

Nationale infrastructuur

Dankzij de subsidie van KWF Kankerbestrijding kan het nationaal platform DARE-NL daar verandering in brengen. Het platform brengt alle kennis en kunde op het gebied van cel- en gentherapie samen in één nationale infrastructuur. DARE-NL is een kennisnetwerk, een platform voor grondstoffen en technologieën, en het zorgt ervoor dat patiënten gebruik kunnen maken van cel- en gentherapie.

DARE-NL brengt alle kennis en kunde op het gebied van cel- en gentherapie samen in één nationale infrastructuur.

DARE-NL bestaat uit gerenommeerde onderzoekers uit het UMC Utrecht en de zeven andere universitair medische centra, het Prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie, het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek, Sanquin Research en de Universiteit Utrecht.

Medicijnen bij patiënten krijgen

Vanuit de Universiteit Utrecht onderzoeken wetenschappers in DARE-NL hoe de geneesmiddelen daadwerkelijk de patiënten kunnen bereiken. De stap van ontwikkeling naar toepassing is groot, omdat de medicijnen zeer complex zijn. Dat maakt het traject van goedkeuring voor de medicijnen ook bijzonder gecompliceerd. Organisaties die goedkeuring kunnen verlenen zijn bijvoorbeeld het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

We kunnen nu vanuit allerlei vakgebieden samenwerken om niet alleen de medicijnen te ontwikkelen, maar ze ook echt bij de patiënten te krijgen die ze nodig hebben.

Een brug slaan tussen die organisaties en de wetenschappelijk ontwikkeling van cel- en gentherapie is een onderzoeksdoel van de Utrechtse onderzoekers. “De subsidie biedt een fantastische kans om daarmee aan de slag te gaan”, zegt dr. Lourens Bloem, verbonden aan het Utrechts Instituut voor Farmaceutische Wetenschappen (UIPS) van de Universiteit Utrecht en voorheen aan het CBG. “We kunnen nu vanuit allerlei vakgebieden samenwerken om niet alleen de medicijnen te ontwikkelen, maar ze ook echt bij de patiënten te krijgen die ze nodig hebben.”

Krachtenbundeling

De coördinatie van DARE-NL vindt plaats door het UMC Utrecht. Tumorimmunoloog dr. Trudy Straetemans is projectleider en een van de initiatiefnemers van het platform. “Met deze krachtenbundeling kunnen we de ontwikkeling en productie van nieuwe celtherapieën en gentherapieën eenvoudiger en sneller maken”, aldus Straetemans. “Zo slaan we de brug tussen een nieuw idee en de klinische implementatie ervan en kunnen in de toekomst meer mensen met kanker profiteren van deze veelbelovende behandelingen.”