“Vergelijkingen tussen de oorlog in Oekraïne en de Eerste Wereldoorlog zijn vaak misleidend”

Christiaan Harinck bij The Conversation

Een Britse loopgraaf in juli 1916 tijdens de Slag aan de Somme (WOI). Bron: Wikimedia: Door John Warwick Brooke - This is photograph Q 3990 from the collections of the Imperial War Museums (collection no. 1900-13)
Een Britse loopgraaf in juli 1916 tijdens de Slag aan de Somme (WOI). Bron: Wikimedia: Door John Warwick Brooke - This is photograph Q 3990 from the collections of the Imperial War Museums (collection no. 1900-13)

Politici, journalisten en analisten trekken nog weleens parallellen tussen de oorlog in Oekraïne en de Eerste Wereldoorlog. Dat is geen verrassing, schrijft docent Geschiedenis van de internationale betrekkingen Christiaan Harinck bij The Conversation, “maar helaas zijn deze vergelijkingen vaak misleidend.”

Gedateerd karakter

Veel van de vergelijkingen tussen de oorlog in Oekraïne en de Eerste Wereldoorlog dichten commentatoren de gebeurtenissen op het Oekraïense slagveld een ‘onmodern’ karakter toe, ziet Harinck. “De berichtgeving van de laatste maanden was bijvoorbeeld gericht op hoe Oekraïners vechten in WOI-achtige loopgraven in Bachmoet. Ook wordt er belicht hoe Rusland een hoeveelheid slachtoffers heeft die vergelijkbaar is met WOI.”

“Sommigen zien de oorlog in Oekraïne als een terugkeer naar de barbaarsheid uit het begin van de twintigste eeuw.” Door dit soort vergelijkingen wordt het moderne karakter van de huidige oorlog echter makkelijk vergeten, betoogt Harinck. “Dat is echter een gevaarlijke en misleidende gedachte, want het isoleert de gebeurtenissen in Oekraïne uit onze tijd.”

Moderne oorlog

“Wat we in Oekraïne zien, is het lelijke gezicht van een grootschalige moderne oorlog”, benadrukt Harinck, maar in de afgelopen decennia is de westerse samenleving nauwelijks meer op de hoogte van wat er in een moderne oorlog gebeurt.

Er werd wel oorlog gevoerd, schrijft Harinck, maar die oorlogen waren kleinschaliger en de meeste bovendien verder van huis. Volgens hem leidde dit ertoe dat de westerse bevolking de verschrikkingen van een moderne oorlog is vergeten. “Pas nu oorlog erg dichtbij komt (wat Europa betreft), beginnen we de prijs van een moderne oorlog te zien.”