Taalonderwijs in slechte staat door “jarenlange eenzijdige aanpak”

Op het gebied van leesvaardigheid scoren Nederlandse leerlingen slechter dan leeftijdsgenoten in andere EU-landen. Onderzoeker Patrick Rooijackers deed onderzoek naar leesstrategieën en vertelt in de Volkskrant over zijn bevindingen en de staat van het taalonderwijs.

Vluchtig lezen

Veel experts zijn van mening dat de aanpak van het taalonderwijs al jaren te eenzijdig is. De focus ligt op de oppervlakkige betekenis en de structuur van een tekst, waardoor leerlingen teksten volgens Rooijackers vluchtig lezen. Hij deed onderzoek naar oogbewegingen van vwo’ers tijdens het maken van een leestoets en ontdekte dat het voor de score niet uitmaakt of een leerling de tekst grondig leest of niet. “Leerlingen zijn ontzettend geconditioneerd”, zegt hij. “Ze lezen puur om de vragen te beantwoorden, niet om zelfstandig teksten te begrijpen.”

Onderzoek

In zijn promotieonderzoek poogde Rooijackers een oplossing te vinden. Hij liet een groep vwo’ers nadenken over het grondig bestuderen van een tekst, waarna ze doelgericht aan de gang gingen. “Stel, er wordt te veel gesnoept op school en we hebben teksten die daarover gaan”, zegt hij. “Wat zijn de oplossingen die we uit die teksten afleiden? Dat is een duidelijke zoekvraag waarmee we de teksten gaan lezen.”

Uit het onderzoek blijkt dat de leerlingen wat hogere scores haalden op taalvaardigheidstesten en dat ze naar eigen zeggen beduidend vaker met aandacht de teksten bestudeerden. De resultaten sluiten aan op de stelling waar Rooijackers en andere experts het over eens zijn: de nadruk op leesstrategieën is langdurig te eenzijdig geweest.