Pandemieën door de eeuwen heen

Het zieke kind, Gabriël Metsu, ca. 1664 - ca. 1666 © Rijksmuseum Amsterdam
Het zieke kind, Gabriël Metsu, ca. 1664 - ca. 1666 © Rijksmuseum Amsterdam

Dit is niet de eerste keer dat de wereld kampt met een pandemie. Maar hoe komt het dat er door de eeuwen heen steeds totaal anders mee wordt omgegaan? Prof. dr. Beatrice de Graaf (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) werd geïnterviewd door het Financieele Dagblad en legde het uit.

Prof. dr. Beatrice de Graaf. Foto: David van Dam
Prof. dr. Beatrice de Graaf

Internationale samenwerking

Hoewel in de veertiende eeuw de uitbraak van de pest al had aangetoond hoe belangrijk internationale samenwerking is voor crises als deze, duurde het nog eeuwen voor Europese landen samen begonnen te werken op dit gebied. "Toen werden er dus systematisch internationale controle-richtlijnen opgesteld en quarantainestations en veldhospitalen ingericht," vertelt De Graaf. "In de loop van de negentiende eeuw ontdekten wetenschappers steeds meer over de verspreiding van ziektes en de aanpak ervan."

Een straf van God

"Aanvankelijk was het enthousiasme om epidemieën te voorkomen groot. Maar met de groei van de economische belangen en het toerisme, en met de ontdekking van wondermiddelen als antibiotica, zakte de angst voor ziektes in de twintigste eeuw steeds verder weg. Met alle gevolgen van dien." De Graaf wijst op het huidige gebrek aan lokale hulp en toenemende ongelijkheid. "In de middeleeuwen bestempelden mensen plagen als een straf van God, tegenwoordig moeten wij erkennen: dit doen wij onszelf aan," zegt ze. "Je kunt internationale veiligheid duidelijk niet aan de markt overlaten."