Ook in de middeleeuwen werd de liefde al in het Nederlands bezongen

Het liefdeslied is van alle tijden: zelfs het allerbeginnenste begin van onze literatuur, Hebban olla vogala, is een liefdeslied. In de podcast Leest spreekt gaat professor Moderne Nederlandse Letterkunde Geert Buelens in gesprek met de Antwerpse mediëvist Frank Willaert over diens recent verschenen boek Het Nederlandse liefdeslied in de middeleeuwen.

Hoofse- en vrouwenliederen

Waar vandaag de dag romantische liefde centraal staat in de muziek, was in de middeleeuwen hoofse liefde populair. Deze twee vormen van liefde vertonen volgens Willaert wel degelijk overlap, maar het belangrijkste verschil is toch wel dat bij hoofse liefde vooral over en tot vrouwen werd gesproken. Toch waren niet alle middeleeuwse liefdesliederen hoofs van aard. Willaert: “In de meeste middeleeuwse culturen zijn de oudste liederen die we hebben vrouwenliederen, waarin de vrouw spreekt.”

Lied of gedicht?

Een uitdaging in het onderzoeken van middeleeuwse liefdesliederen is bepalen of een tekst een lied is, of toch een gedicht. Er is namelijk vaak alleen tekst bewaard gebleven, waardoor we geen enkel idee hebben hoe een lied geklonken zou hebben. “Een ultiem bewijs is zelden te geven,” legt Willaert uit. Toch zijn er bepaalde aanwijzingen, zoals een afwisseling van korte en lange strofen en de aanwezigheid van een refrein, die kunnen helpen om te bepalen dat een tekst waarschijnlijk een lied was.